Những phát hiện mới về các loài cóc (Anura: Bufonidae, Megophryidae) ở tỉnh Sơn La
NHỮNG PHÁT HIỆN MỚI VỀ CÁC LOÀI CÓC (Anura: Bufonidae, Megophryidae) Ở TỈNH SƠN LA
PGS.TS. Phạm Văn Anh, trường Đại học Tây Bắc
Trong hai năm gần đây, các nhà khoa học của Viện sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Trường Đại học Tây Bắc, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và Vườn thú Cologne (Đức) đã nghiên cứu các loài lưỡng cư ở tỉnh Sơn La và phát hiện tới 8 loài cóc cho tỉnh này.
Đáng chú ý có hai loài ghi nhận mới cho Việt Nam là Cóc rừng lu chun - Bufo luchunnicus công bố vào năm 2020và Cóc mày - Megophrys gigantica. Kết quả này đã được chúng tôi công bố trên tạp chí khoa học Russian Journal of Herpetology (Nga), số 26 (2019) và 27 (2020).
Cóc lu-chun - Bufo luchunnicus cóđặc điểm nhận dạng: Kích cỡ trung bình (59,2 mm); đầu rộng hơn dài; tuyến mang tai phát triển dài; màng nhĩ không rõ; chi trước có cánh tay khoẻ; mút ngón tròn; có màng bơi giữa các ngón chân; khớp cổ chày vươn tới giữa mắt; mặt lưng và hai bên nổi mụn cóc; mặt bụng ráp; khi còn sống mặt lưng màu nâu với một vài đốm sẫm màu; tuyến mang tai màu đen ở mặt bên và nâu vàng ở mặt trên; bên sườn nâu đen với một vài mảng sáng màu; mặt bụng màu nâu với các vệt màu vàng sáng. Cóc rừng lu chun - Bufo luchunnicus, ảnh: Đậu Văn Triều
Cóc mày gi-gan-ti-ca – Atympanophrys gigantica có đặc điểm nhận dạng: Kích thước lớn (85,1 mm); đầu rộng hơn dài; mút mõn nhọn, màng nhĩ không rõ; không có răng lá mía; mút ngón tay tròn; có riềm da bên ngón tay; có màng bơi giữa các ngón chân; có riềm da bên ngón chân; khớp cổ chày vươn tới góc sau ổ mắt; da nhẵn; khi còn sống mặt lưng màu nâu vàng; má và bên dưới nếp da màng nhĩ đen; môi trên vàng; sườn nâu vàng; mặt bụng nâu, với một vài vệt vàng ở vùng ngực.
Cóc mày -Megophrys gigantica, ảnh: Phạm Văn Anh
Bên cạch các loài ghi nhận mới cho Việt Nam với mẫu thu ở tỉnh Sơn La, chúng tôi còn phát hiện sáu loài ghi nhận mới cho tỉnh này, đó là loài Cóc mày ai-lao-ni-cum - Leptobrachium ailaonicum, Cóc mày sung - Leptobrachella sungi, Cóc mày phê - Megophrys feae, Cóc mày jin đông - Megophrys jingdongensis, Cóc mày nhỏ - Megophrys microstoma và Cóc mày pa-r-va – Megophrys parva (Pham et al., 2019). Kết quả này đã được chúng tôi công bố trên tạp chí khoa học Biodiversity Data Journal (Bu-ga-ri), năm 2019.
Cóc mày ai-lao-ni-cum - Leptobrachium ailaonicum, ảnh: Phạm Văn Anh
Cóc mày sung - Leptobrachella sungi, ảnh: Phạm Văn Anh
Cóc mày phê - Megophrys feae, ảnh: Phạm Văn Anh
Cóc mày nhỏ - Megophrys microstoma, ảnh: Phạm Văn Anh
Cóc mày jin đông - Megophrys jingdongensis, ảnh: Phạm Văn Anh
Cóc mày pa-r-va – Megophrys parva, ảnh: Phạm Văn Anh
Các kết quả này tiếp tục cho thấy mức độ đa dạng sinh học của Sơn La là rất cao, đây chính là nguồn tài nguyên thiên nhiên ban tặng cho chúng ta. Trong tương lai, chúng tôi tin rằng các khám phá mới về đa dạng sinh học sẽ tiếp tục được công bố.