HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THỐNG LỊCH SỬ

                                                                                   Hà Xuân Hạnh

Hoạt động truyền thống lịch sử với chủ đề “50 năm sau - Theo dấu chân thần tốc”, nhân dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), đã diễn ra từ ngày 6/3/2025 đến ngày 18/3/2025, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Sơn La (nay là Hội Khoa học tổng hợp tỉnh Sơn La) đã tham gia hoạt động truyền thống lịch sử do Trung tâm giáo dục truyền thống và lịch sử thuộc Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam tổ chức.

Hoạt động truyền thống lịch sử có sự tham gia của 90 đại biểu của 13 tỉnh, thành phố phía Bắc, gồm các Cựu chiến binh, Cựu Công an nhân dân, Cựu Thanh niên xung phong, thương binh, gia đình chính sách, người có công, những người yêu mến truyền thống lịch sử dân tộc, lịch sử văn hoá các địa phương.

Trên lộ trình hoạt động xuyên Việt, nhân dịp tiến tới kỷ niệm 60 năm ngày chiến thắng Hàm Rồng, Đoàn đã cùng các nhân chứng lịch sử Hàm Rồng, Cựu chiến binh, Cựu Công an nhân dân, Cựu Thanh niên xung phong, công nhân giao thông, dân quân tự vệ, gia đình chính sách và tuổi trẻ thành phố Thanh Hoá hoạt động truyền thống tại Khu tưởng niệm các giáo viên và học sinh đã hy sinh tại công trường đê Nam sông Mã. Những chiến tích lịch sử của quân và dân Thanh Hoá đã trở thành thiên anh hùng ca của thời đại Bác Hồ. Với chiến công trong 2 ngày (3 và 4/4/1965) đã bắn rơi 117 máy bay các loại của Mỹ (quân và dân Hàm Rồng bắn rơi 47 chiếc), luôn giữ vững cầu Hàm Rồng thông suốt trong suốt 8 năm chiến tranh, để hậu phương lớn miền Bắc chi viện sức người, sức của, vũ khí đạn dược kịp thời cho tiền tuyên lớn miền Nam, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đến thắng lợi hoàn toàn. Sau chiến tranh, với bán kính khoảng 3km, đã có trên 10 địa phương được Nhà nước tuyên dương đơn vị Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân.

Đoàn đã cùng đại biểu, khách mời tại thành phố Đông Hà (Quảng trị) hoạt động truyền thống lịch sử tại khu di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, tổ chức lễ chào cờ Tổ quốc, tri ân các anh hùng liệt sỹ, truyền tải bằng nghệ thuật chủ đề “Khát vọng thống nhất non sông”, đi bộ diễu hành qua cầu Hiền Lương. Tổ chức dâng hoa tri ân cố Tổng Bí thư Lê Duẩn (Nhà lãnh đạo kiệt suất chỉ đạo cách mạng miền Nam, vạch kế hoạch chiến lược giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước) tại tượng đài ở thành phố Đông Hà (Quảng Trị).

Tổ chức hoạt động truyền thống tại Tượng đài Chiến thắng Đắc Tô - Tân Cảnh; gặp mặt cán bộ chiến sỹ Sư đoàn 10 - Quân đoàn 3, tổ chức lễ dâng hương các anh hùng liệt sỹ tại Kon Tum. Thăm tượng đài chiến thắng, cùng Hội Cựu Thanh niên xung phong Đăk Lăk, đội văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên giao lưu truyền thống, kỷ niệm 50 năm giải phóng Buôn Ma Thuột tại khu du lịch sinh thái Ko Tam. Tham quan dinh Thống Nhất, hoạt động truyền thống tại bến cảng Nhà Rồng và tham quan khu di tích, dâng hương tri ân Chủ tịch Hồ Chí Minh; cùng các nhân chứng lịch sử giao lưu tôn vinh “50 năm - Bản anh hùng ca thời đại Hồ Chí Minh” tại Bảo tàng Quân khu 7. Tại buổi giao lưu, gặp mặt các nhân chứng lịch sử tại Quân khu 7, đoàn được gặp mặt 11 đoàn đại biểu: Lữ đoàn Đặc công Biệt động 316 (Bộ Tham mưu Miền), Ban liên lạc tình nghĩa Cựu chiến binh Phòng Tình báo Miền, Ban liên lạc Cựu chiến binh Biệt động Sài Gòn, Hội Cựu chiến binh thành phố Hồ Chí Minh, Hội truyền thống Trường Sơn thành phố Hồ Chí Minh, Đội nữ Du kích Củ Chi, Câu lạc bộ Hoa Sen Trắng - Cung văn hoá lao động thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Quân khu 7, Cựu chiến binh và người có công tỉnh Tây Ninh, Văn phòng đại diện phía Nam (Bến Tre, Tiền Giang, thành phố Hồ Chí Minh), Trường Cao đẳng Hậu cần 2 - Tổng cục Hậu cần. Đặc biệt, đoàn được gặp, giao lưu trực tiếp với 2 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Tư Cang và Tám Thảo. Tổ chức tri ân các anh hùng liệt sỹ tại Đền thờ Liệt sỹ huyện Xuân Lộc - nơi chiến trường khốc liệt, cánh cửa thép để tiến về giải phóng Sài Gòn. Tổ chức dâng hương tại tượng đài Nguyễn Sinh Sắc - Nguyễn Tất Thành tại thành phố Quy Nhơn (Bình Định); thăm Đài tưởng niệm Mẹ Việt Nam Anh hùng tại Núi Cấm - Thành phố Tam Kỳ (Quảng Ngãi), tượng đài được lấy nguyên mẫu từ Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Thứ của huyện Điện Bàn (Quảng Nam), Mẹ có 9 con trai, 1 con rể và 2 cháu ngoại hy sinh. Công trình này để tri ân trên 140 nghìn Mẹ Việt Nam Anh hùng trong cả nước. Tổ chức dâng hương tri ân các Anh hùng Liệt sỹ tại Thành cổ Quảng Trị. Tại Đài chứng tích “Quang Sơn còn - Quảng Trị còn”, đoàn được hiểu rõ thêm ý nghĩa các sự  kiện lịch sử như: “Quang Sơn” là mật danh của Trung đoản 48, “Quảng Trị” là địa danh Thị xã Quảng Trị. Ban chỉ huy bảo vệ Thị xã - Thành cổ Quảng Trị quyết định chuyển khẩu hiệu “Quang Sơn còn - Quảng Trị còn” của Trung đoàn 48 - Quang Sơn thành Lời thề chiến đấu cho các lực lượng bước vào bảo vệ Thị xã - Thành cổ Quảng Trị trong 81 ngày đêm (từ 28/6 đến16/9/1972). Ban Chỉ huy hỗn hợp bảo vệ Thị xã - Thành cổ Quảng Trị được thành lập để chỉ huy các lực lượng chiến đấu trong khu vưc tác chiến. Chỉ huy Trưởng là Thiếu tá Lê Quang Thuý, Trung đoàn Trưởng Trung đoàn 48 - Quang Sơn (sau mang danh Trung đoàn 48 Thạch Hãn). Chính uỷ kiêm Bí thư Ban cán sự Đảng - Thị xã Quảng Trị là Thiếu tá Hoàng Thiện, Chính uỷ Trung đoàn 95. Sử dụng cơ quan Tham mưu Trung đoàn 48 làm cơ quan Tham mưu của Ban Chỉ huy hỗn hợp bảo vệ Thị xã - Thành cổ Quảng Trị. Lực lượng chiến đấu trực tiếp là toàn bộ Trung đoàn 48 - Quang Sơn; Tiểu đoàn địa phương 8 và 3 Quảng Trị; Trung đoàn 95 (3 Tiểu đoàn Bộ binh và một số phân đội binh chủng);  Tiểu đoàn 9 Trung đoàn 64; 3 Tiểu đoàn của Trung đoàn 88 và 102; Tiểu đoàn 5 Trung đoàn 165; Tiểu đoàn 7 Trung đoàn 18 và các phân đội Đặc công, Tăng thiết giáp, Phòng không, Công binh, Thông tin, Vận tải, lực lượng vũ trang địa phương. Lực lượng chi viện gồm các Trung đoàn pháo binh 45,84,164… Các đơn vị đã kiên cường, dũng cảm chiến đấu trong điều kiện gian khổ, ác liệt, quyết tâm bảo vệ Thị xã - Thành cổ Quảng Trị, góp phần giữ vững vùng giải phóng và hỗ trợ đắc lực cho đấu tranh ngoại giao. Đây là cuộc chiến đấu giữ đô thị nhiều ngày nhất trong Lịch sử Quân đội Nhân dân Việt Nam. Trong chiến đấu, với quyết tâm “Quang Sơn còn - Quảng Trị còn”, nhiều chiến sỹ đã anh dũng hy sinh, góp phần bảo vệ vững chắc Thành cổ Quảng Trị; có 16 chiến sỹ được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân[1]. Hoạt động của Đoàn kết thúc bằng lễ dâng hương tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Vũng Chùa - Đảo Yến (xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, Quảng Bình).

Ngoài các hoạt động truyền thống lích sử, đoàn được tham quan các danh lam, thắng cảnh, lễ hội của các vùng miền đất nước như Đại nội Huế, du thuyền nghe ca Huế trên sông Hương, tham quan biển hồ (hồ Tơ Nưng) tại Pleiku (Gia Lai),lễ hội cà phê đường phố Buôn Ma Thuột, thưởng thức văn hoá cồng chiêng Tây Nguyên, thăm khu du lịch Đồi Cát - Mũi Né (Bình Thuận), tham quan tháp bà Ponagar tại Nha Trang (Khánh Hoà), tham quan ghềnh Đá Đĩa - kiệt tác thiên nhiên ban tặng, kỳ thú, hấp dẫn tại Tuy An (Phú Yên), tham quan khu du lịch sinh thái Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), khu du lịch sinh thái rừng dừa Bảy Mẫu (trên sông Thu Bồn), trải nghiệm đi thuyền thúng…

Hoạt động truyền thống lịch sử có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây” là đạo lý truyền thống của dân tộc Việt Nam. Các hoạt động đa dạng, phong phú của đoàn đại biểu các tỉnh, thành phố phía Bắc đã thiết thực góp phần hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Các hoạt động trải nghiệm lịch sử Mang tính giáo dục sâu rộng, đặt ra cho các nhà khoa học lịch sử và những người yêu mến truyền thống lịch sử dân tộc những hành động cần thiết trong việc tiếp tục nghiên cứu, bổ sung những sự kiện, nhân vật lịch sử còn thiếu thông tin mà Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm. Đó là những hoạt động thiết thực, giáo dục truyền thống lịch sử đấu tranh cách mạng cho các thế hệ, cho những người yêu mến lịch sử dân tộc, nhất là cho thế hệ trẻ./.