DOANH NGHIỆP KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO VIỆT NAM TIÊN PHONG TRONG MỘT SỐ LĨNH VỰC TRỌNG TÂM

Các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (KNST) tại Việt Nam đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế, đặc biệt thông qua việc tiên phong ở các lĩnh vực trọng tâm. Phát biểu tại Chương trình Dấu ấn TECHFEST - WHISE 2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh nhiệm vụ: “Gắn khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo với giải quyết những khó khăn, thách thức của đất nước”. Phát biểu này khẳng định tầm quan trọng của sự đa dạng và bao trùm trong phát triển kinh tế, khi các doanh nghiệp KNST Việt Nam không ngừng đổi mới sáng tạo, nắm bắt công nghệ tiên tiến và tiên phong trong các lĩnh vực thiết yếu, từ các ứng dụng chuyển đổi số trong cuộc sống hằng ngày đến các giải pháp công nghệ xanh hướng đến phát triển bền vững. Các lĩnh vực trọng tâm như chuyển đổi số, công nghệ xanh hay sản xuất thông minh chính là những minh chứng rõ ràng cho sự tiên phong và đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp KNST Việt Nam. Với sự đổi mới không ngừng, các doanh nghiệp này đang góp phần tạo nên những chuyển biến mạnh mẽ trong nền kinh tế. Trong số đó, chuyển đổi số nổi lên như một lĩnh vực đặc biệt quan trọng, nơi các doanh nghiệp KNST đang dẫn dắt sự thay đổi với nhiều giải pháp công nghệ đột phá.

Chuyển đổi số

Lĩnh vực chuyển đổi số tại Việt Nam đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ, trong đó các doanh nghiệp KNST đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp giải pháp số hóa cho các nhu cầu ngày càng đa dạng của cuộc sống hằng ngày. Các doanh nghiệp này đang tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi số thông qua việc phát triển nhiều ứng dụng và nền tảng số nhằm phục vụ nhu cầu ngày càng cao của người dân trong đời sống hằng ngày. Những doanh nghiệp KNST này đã mang đến các giải pháp công nghệ tiên tiến, bao gồm dịch vụ thanh toán di động, gọi xe, giao đồ ăn cũng như các nền tảng quản lý doanh nghiệp, góp phần nâng cao trải nghiệm người dùng và thúc đẩy hiệu quả kinh doanh.

Trong lĩnh vực thanh toán di động, các ứng dụng như MoMo và VNPay đã trở thành một phần thiết yếu của cuộc sống số, cho phép người dùng thực hiện các giao dịch tài chính nhanh chóng, an toàn mà không cần tiền mặt. Với lượng người dùng lớn và độ phủ sóng rộng, các nền tảng này đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy thanh toán không tiền mặt và gia tăng tính tiện lợi trong các giao dịch thương mại hằng ngày.

Trong lĩnh vực gọi xe và giao đồ ăn, các nền tảng như Grab, Be và ShopeeFood đã xây dựng được hệ sinh thái dịch vụ đa dạng, từ gọi xe, giao nhận hàng hóa đến giao đồ ăn. Những ứng dụng này không chỉ mang lại tiện ích cho người tiêu dùng mà còn mở ra nhiều cơ hội việc làm cho lao động tự do, giúp họ có thu nhập ổn định. Sự phát triển của các dịch vụ này đã thay đổi thói quen tiêu dùng của người Việt Nam, góp phần xây dựng nền kinh tế số bền vững.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực quản lý doanh nghiệp như Haravan và Sapo cũng đang cung cấp các giải pháp toàn diện cho doanh nghiệp trong việc tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.

Haravan và Sapo cung cấp các công cụ quản lý bán hàng, thương mại điện tử và marketing tự động, hỗ trợ doanh nghiệp số hóa quy trình kinh doanh và tối ưu hóa vận hành. Các nền tảng này đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp họ dễ dàng tiếp cận công nghệ, nâng cao năng suất và quản lý hiệu quả.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp KNST trong các lĩnh vực AI và Big Data cũng đang phát triển mạnh mẽ, với tiềm năng mang lại nhiều đột phá trong tương lai. Finhay cung cấp nền tảng đầu tư và quản lý tài chính cá nhân thông qua AI, hỗ trợ người dùng lập kế hoạch tài chính cá nhân bằng cách phân tích dữ liệu tài chính và đưa ra gợi ý phù hợp, từ đó khuyến khích việc tiết kiệm và đầu tư một cách bền vững.

Trong lĩnh vực AI ứng dụng trong giáo dục, ELSA đã phát triển ứng dụng học tiếng Anh sử dụng AI để cải thiện kỹ năng phát âm. ELSA giúp người học tự tin hơn trong giao tiếp tiếng Anh bằng cách đưa ra các phản hồi chính xác về phát âm và ngữ điệu, giúp cải thiện khả năng ngôn ngữ theo thời gian. Đây là một trong những ví dụ điển hình về việc ứng dụng AI để cá nhân hóa giáo dục và mang lại hiệu quả cao trong việc học.

Ngoài ra, các doanh nghiệp KNST như Abivin và BEEKIDS cũng đang tận dụng AI và Big Data để cung cấp các giải pháp quản lý thông minh. Abivin phát triển phần mềm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và logistics, giúp các doanh nghiệp quản lý kho vận và vận chuyển hàng hóa một cách hiệu quả hơn. Ứng dụng của Abivin đã giúp nhiều doanh nghiệp lớn tối ưu hóa lộ trình giao hàng, giảm chi phí và cải thiện chất lượng dịch vụ. Trong khi đó, BEEKIDS cung cấp các ứng dụng giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em, kết hợp công nghệ và giáo dục để thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực chuyển đổi số ở Việt Nam đang tạo ra nhiều thay đổi

tích cực, giúp người dùng và doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả và tiếp cận với các công nghệ tiên tiến. Thông qua các sản phẩm và dịch vụ đa dạng, các doanh nghiệp KNST này đang góp phần xây dựng một hệ sinh thái số phong phú, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam. Với những bước tiến hiện tại, các doanh nghiệp này hứa hẹn sẽ mang đến nhiều đột phá hơn nữa, không chỉ trong nước mà còn trên thị trường quốc tế.

Chuyển đổi xanh

Trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam đang có những bước tiến quan trọng trong việc phát triển các giải pháp công nghệ xanh nhằm góp phần bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Với nhận thức ngày càng cao về các vấn đề môi trường và cam kết giảm thiểu tác động tiêu cực từ các hoạt động công nghiệp và tiêu dùng, các doanh nghiệp KNST Việt Nam đã tập trung vào những lĩnh vực như năng lượng tái tạo, xử lý và tái chế rác thải, sản xuất vật liệu thân thiện môi trường và công nghệ nông nghiệp cao.

Một trong những mảng phát triển quan trọng nhất là năng lượng tái tạo. Các doanh nghiệp như Sun*Energy và GreenID đang triển khai các giải pháp về năng lượng mặt trời và năng lượng gió để giúp giảm thiểu lượng khí thải carbon. Sun*Energy tập trung phát triển và cung cấp các hệ thống năng lượng mặt trời phù hợp cho các hộ gia đình, doanh nghiệp và tổ chức tại Việt Nam, nhằm cung cấp nguồn năng lượng sạch và bền vững. GreenID, trong khi đó, chú trọng vào nghiên cứu và đề xuất các giải pháp chính sách, cũng như triển khai các dự án về năng lượng tái tạo, hướng đến mục tiêu giảm phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch và thúc đẩy sử dụng năng lượng xanh tại Việt Nam.

Xử lý rác thải và tái chế cũng là một lĩnh vực được nhiều doanh nghiệp KNST chú trọng trong nỗ lực bảo vệ môi trường. Các doanh nghiệp như AIRX CARBON và PVA PRO đã tạo ra những công nghệ mới để xử lý và tái chế rác thải, nhằm giảm thiểu lượng rác thải không phân hủy ra môi trường. AIRX CARBON tập trung vào các công nghệ sản xuất vật liệu carbon tái chế từ phế liệu, mang lại giải pháp bền vững trong việc quản lý rác thải và tạo ra sản phẩm có giá trị từ nguồn nguyên liệu tái chế. Trong khi đó, PVA PRO đang nghiên cứu và phát triển các sản phẩm bao bì phân hủy sinh học, nhằm thay thế các sản phẩm nhựa truyền thống, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của nhựa đối với môi trường.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực vật liệu sinh học cũng đang thu hút sự chú ý khi mang lại những giải pháp thay thế bền vững. Buyo Bioplastics là một ví dụ điển hình khi họ sản xuất các loại nhựa sinh học từ nguyên liệu tự nhiên, có khả năng phân hủy sinh học hoàn toàn, thay thế các sản phẩm nhựa truyền thống không phân hủy. Các sản phẩm của Buyo Bioplastics không chỉ giảm thiểu rác thải nhựa mà còn giúp giảm lượng khí thải carbon trong quá trình sản xuất và sử dụng, góp phần bảo vệ môi trường hiệu quả.

Trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, các doanh nghiệp KNST như CENERGY và Dat Bike đang mang lại các giải pháp sáng tạo nhằm giảm thiểu tác động môi trường và nâng cao hiệu quả sản xuất. CENERGY phát triển các hệ thống nông nghiệp xanh, giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên nước và đất, tăng hiệu quả sản xuất mà vẫn bảo đảm

được sự bền vững. Dat Bike, trong khi đó, là một doanh nghiệp KNST chuyên về sản xuất xe máy điện, cung cấp giải pháp giao thông xanh cho người tiêu dùng. Việc sử dụng xe máy điện thay cho xe xăng giúp giảm lượng khí thải và tiếng ồn trong môi trường đô thị, đồng thời tạo ra xu hướng giao thông bền vững cho tương lai.

Các doanh nghiệp KNST Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi xanh đang đóng góp tích cực vào việc cải thiện môi trường và hướng đến phát triển bền vững. Từ năng lượng tái tạo, xử lý và tái chế rác thải, đến sản xuất vật liệu sinh học và nông nghiệp công nghệ cao, những nỗ lực này không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn giúp bảo vệ tài nguyên và môi trường cho thế hệ sau. Những doanh nghiệp này không chỉ mang lại giải pháp cho các vấn đề môi trường mà còn khuyến khích cộng đồng và các ngành công nghiệp khác cùng tham gia vào phong trào chuyển đổi xanh, góp phần xây dựng một tương lai bền vững hơn cho Việt Nam.

Công nghệ cao, công nghệ mới

Trong lĩnh vực công nghệ cao và công nghệ mới, các doanh nghiệp khởi nghiệp của Việt Nam đã nhanh chóng nắm bắt và ứng dụng những công nghệ tiên tiến, từ AI đến blockchain, nhằm mang lại những sản phẩm và dịch vụ đột phá. Những doanh nghiệp KNST này không chỉ theo kịp xu hướng toàn cầu mà còn tiên phong trong việc thúc đẩy công nghệ ở các lĩnh vực như y tế, nông nghiệp, tài chính, giải trí và an ninh mạng, đem lại giá trị cho người tiêu dùng và doanh nghiệp Việt Nam.

Một số doanh nghiệp KNST trong lĩnh vực y tế như Medlink Asia và TOOTHLESS đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc sử dụng công nghệ AI để hỗ trợ chăm sóc sức khỏe. Medlink Asia cung cấp một nền tảng kết nối bệnh nhân với các dược sĩ và nhà thuốc, giúp tăng cường khả năng truy cập vào các dịch vụ y tế và cải thiện quy trình cung cấp thuốc. Trong khi đó, TOOTHLESS sử dụng công

nghệ AI để cung cấp các dịch vụ nha khoa tiên tiến, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các vấn đề răng miệng nhanh chóng và chính xác hơn. Những giải pháp này góp phần giảm thiểu chi phí và cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe.

Trong lĩnh vực tài chính, FINA là một ví dụ tiêu biểu về ứng dụng công nghệ vào dịch vụ tài chính cá nhân. FINA mang đến các giải pháp tài chính cá nhân tích hợp, giúp người dùng quản lý và đầu tư tài sản một cách hiệu quả và thuận tiện hơn. Bên cạnh đó, các nền tảng blockchain như KardiaChain cũng đang phát triển mạnh mẽ, cung cấp các dịch vụ tài chính phi tập trung (DeFi), mở ra các cơ hội giao dịch minh bạch và an toàn. KardiaChain đã và đang xây dựng các ứng dụng blockchain có khả năng tương tác cao, tạo điều kiện cho việc giao dịch và quản lý tài sản kỹ thuật số một cách linh hoạt.

Lĩnh vực giải trí và công nghệ trò chơi cũng chứng kiến sự phát triển nổi bật với sự góp mặt của các công ty như Sky Mavis, nổi tiếng với trò chơi NFT Axie Infinity, một trong những ứng dụng blockchain thành công nhất trong lĩnh vực giải trí và trò chơi điện tử. Sky Mavis không chỉ tạo ra một nền tảng giải trí mà còn cung cấp cơ hội kinh tế cho người chơi thông qua mô hình “chơi để kiếm tiền” (play-to-earn). Thành công của Sky Mavis đã khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ blockchain toàn cầu và khuyến khích nhiều doanh nghiệp khác phát triển các sản phẩm sáng tạo trong lĩnh vực này.

Các ứng dụng công nghệ mới cũng đóng góp lớn trong việc cải thiện quy trình sản xuất nông nghiệp. Những doanh nghiệp KNST như Drone Pro VN đang sử dụng máy bay không người lái (drone) để giám sát và quản lý các hoạt động nông nghiệp, tối ưu hóa quá trình sản xuất và giảm thiểu chi phí lao động. Hệ thống giám sát tự động này giúp nông dân thu thập dữ liệu về tình trạng cây trồng và đất đai, đưa ra các giải pháp kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất.

CyberPurify và akaBot là những ví dụ tiêu biểu trong lĩnh vực an ninh mạng và tự động hóa. CyberPurify phát triển các giải pháp bảo mật trực tuyến, đặc biệt là trong việc bảo vệ trẻ em khỏi các nội dung độc hại trên Internet, giúp tạo ra một môi trường an toàn hơn cho người dùng. AkaBot, một sản phẩm của Tập đoàn FPT, cung cấp giải pháp tự động hóa quy trình cho các doanh nghiệp, giúp tiết kiệm thời gian và tăng hiệu suất làm việc.

Với sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp KNST trong lĩnh vực công nghệ cao và công nghệ mới, Việt Nam đang dần khẳng định mình là một trung tâm đổi mới công nghệ tại khu vực Đông Nam Á. Những doanh nghiệp này không chỉ mang lại các giải pháp tiên tiến cho thị trường nội địa mà còn có tiềm năng mở rộng và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Việc tích cực ứng dụng các công nghệ mới như AI, IoT, blockchain và các giải pháp tự động hóa không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn thúc đẩy chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Kết luận

Các doanh nghiệp KNST tại Việt Nam đang từng bước khẳng định vai trò tiên phong trong những lĩnh vực trọng tâm như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh

và công nghệ cao, công nghệ mới. Với tầm nhìn dài hạn và khả năng ứng dụng công nghệ tiên tiến, những doanh nghiệp này không chỉ giải quyết các thách thức nội tại mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững cho nền kinh tế.

Thông qua việc thúc đẩy các sáng kiến đột phá, từ các nền tảng thanh toán số, giải pháp năng lượng tái tạo, đến những ứng dụng AI trong giáo dục và y tế, các doanh nghiệp KNST đã tạo ra ảnh hưởng tích cực sâu rộng. Những thành tựu này không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Trong bối cảnh đổi mới không ngừng, việc hỗ trợ và đầu tư vào các doanh nghiệp KNST là điều kiện tiên quyết để phát huy tối đa tiềm năng của họ. Đây không chỉ là nhiệm vụ của quốc gia mà còn đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ từ các bên liên quan, bao gồm doanh nghiệp, cộng đồng và các tổ chức quốc tế.

Với những bước tiến mạnh mẽ và sự chú trọng vào các lĩnh vực thiết yếu, các doanh nghiệp KNST Việt Nam hứa hẹn sẽ là lực lượng dẫn dắt cho sự phát triển bền vững và đổi mới sáng tạo, góp phần xây dựng một nền kinh tế hiện đại và cạnh tranh trong kỷ nguyên số./.

Theo Bản tin Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, số 41/2024

Cục Thông tin Khoa học và Công nghệ quốc gia