LIÊN HIỆP CÁC HỘI KH&KT TỈNH SƠN LA

BÁO CÁO PHONG TRÀO TRÍ THỨC VÀ LAO ĐỘNG SÁNG TẠO

TỈNH SƠN LA

(Báo cáo tại buổi lễ chào mừng ngày KH&CN VN 18/5 và tôn vinh trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo năm 2015, tổ chức vào ngày 17/5/2015 tại Trung tâm hội nghị tỉnh)

Kính thưa các Quý vị.

Cùng với quá trình phát triển kinh tế xã hội, dân số và lao động, đội ngũ trí thức Sơn La không ngừng lớn mạnh, nhất là thời kỳ đổi mới và đặc biệt là sau Nghị quyết 27 của BCH TW về xây dựng đội ngũ trí thức. Hiện nay, đội ngũ trí thức toàn tỉnh (tính từ trình độ cao đẳng chuyên nghiệp trở lên) hơn 3 vạn, chiếm 2,4% dân số, Tốc độ tăng của đội ngũ trí thức gấp 4,1 lần tốc độ tăng dân số và 1,3 lần tốc độ tăng lao động. Nguồn bổ sung vào đội ngũ trí thức khá dồi dào: Hàng năm có gần 03 ngàn sinh viên con em Sơn La tốt nghiệp các trường cao đẳng và đại học. Ngoài ra còn có nguồn từ các địa phương khác trong cả nước.

Hiện toàn tỉnh đã có 1.000 trí thức có trình độ trên đại học, trong đó 800 thạc sỹ, gần 40 tiến sỹ, hơn 100 bác sỹ chuyên khoa I, 40 bác sỹ chuyên khoa II, 60 chuyên viên cao cấp. Đồng thời với việc nâng cao trình độ chuyên môn, việc đào tạo về lý luận cũng được tăng cường, toàn tỉnh có 837 trí thức có trình độ cao cấp và cử nhân lý luận. Trên 60% trí thức Sơn La là đảng viên.( Trong 14 tỉnh trung du và miền núi phía bắc, Sơn La đứng thứ ba về số lượng trí thức trình độ cao, chỉ sau Thái Nguyên và Phú thọ)

Trí thức là người dân tộc thiểu số tăng lên nhanh chóng, năm 2000 chiếm 26,0%, năm 2015 tăng lên gần 50%. Phần lớn ở độ tuổi trẻ: dưới 45 tuổi chiếm 85%, trên 45 tuổi chiếm 15%. Giới tính của trí thức chênh lệch không nhiều, đang giữ ở mức nam 55% và nữ 45%.

Trí thức Sơn La giữ các cương vị lãnh đạo, quản lý chủ chốt, nghiên cứu tham mưu, hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ… trong các cơ quan đảng, nhà nước, quân đội, công an, đoàn thể chính trị xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp ở cấp tỉnh, cấp huyện, trong các doanh nghiệp và một bộ phận ở cấp xã. Thực tế, đội ngũ trí thức của Sơn La giữ vai trò chính yếu trong hệ thống chính trị, đã và đang có đóng góp to lớn và quyết định trong sự nghiệp đổi mới, phát triển kinh tế xã hội, quốc phòng an ninh ở địa phương.

Đội ngũ trí thức Sơn La đã đóng vai trò nòng cốt trong việc tham mưu xây dựng chủ trương, cơ chế chính sách phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Phong trào nghiên cứu KHCN, sáng kiến cải tiến kỹ thuật được đẩy mạnh, thu hút ngày càng nhiều trí thức và người lao động tham gia. Nghiên cứu khoa học ứng dụng công nghệ mới trong các doanh nghiệp cũng có xu hướng phát triển. Hàng năm toàn tỉnh có gần 20 đề tài, dự án KHCN cấp tỉnh và hàng trăm đề tài cấp cơ sở được nghiên cứu, nhiều công nghệ mới được chuyển giao ứng dụng và trên 1.500 sáng kiến được áp dụng, làm lợi hàng chục tỷ động và nhiều lợi ích khác không tính được bằng tiền (trong lĩnh vực hành chính, sự nghiệp giáo dục đào tạo, y tế…). Đặc biệt, mới đây, đông trung hạ thảo một loại dược thảo quý hiếm đã được doanh nghiệp và nhà khoa học nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm thành công trên đất Mộc Châu. Tương lai không xa, chúng ta sẽ có Đông trùng hạ thảo mang thương hiệu Mộc Châu. Mấy năm trở lại đây, Hội thi, Cuộc thi sáng tạo kỹ thuật, Giải thưởng khoa học công nghệ…được đẩy mạnh, thu hút hàng trăm trí thức và người lao động tham gia và đã có hơn 30 người đạt giải cấp tỉnh, có 06 người đạt giải cấp toàn quốc. Hàng năm có 5-6 người được cấp bằng Lao động sáng tạo.

Trí thức Sơn La vinh dự đạt nhiều danh hiệu và giải thưởng cao quý.

Trong dịp tôn vinh lần thứ nhất năm 2014, đại diện cho phong trào trí thức, lao động và học sinh sinh viên, có 163 đại biểu đạt tiêu chí vinh danh trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo và tài năng trẻ. Gồm 05 Anh hùng lao động, 16 Chiến sỹ thi đua toàn quốc, 4 người được tặng thưởng Huân chương lao động hạng II và 48 người được tặng huân chương lao động hạng III; 28 tiến sỹ, 17 thầy thuốc ưu tú, 22 nhà giáo ưu tú, 01 nghệ sỹ nhân dân, 02 nghệ sỹ được giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật, 05 nghệ sỹ ưu tú; 01 giáo viên tiêu biểu toàn quốc; 02 Thầy thuốc trẻ Việt nam tiêu biểu; 31 người được cấp bằng lao động sáng tạo, 05 người giải nhất các kỳ Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh, giải thưởng KHCN Việt Nam; 06 doanh nhân tiêu biểu; 05 nông dân điển hình lao động sáng tạo, 01 tài năng trẻ được giải thưởng quốc tế, được vinh danh toàn quốc. Trong số đó, phần lớn đạt 1-2 tiêu chí. Nhiều trường hợp đạt 3 - 4 tiêu chí, cá biệt đạt 5-6 tiêu chí.

Năm nay, số trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo, tài năng trẻ được tôn vinh có 120 người. Trong đó có một số tôn vinh bổ sung từ các gia đoạn trước, còn lại chủ yếu là các gươngmặt mới trong năm 2014 và đầu năm 2015. Gồm:

- 57 người đạt huân chương: 01 huân chương lao động hạng nhất, 6 huân chương lao động hạng nhì, 50 huân chương lao động hạng ba;

- 01 phó giáo sư, 15 Tiến sỹ;

- 03 Nhà giáo ưu tú; 04 giáo viên tiêu biểu toàn quốc

- 03 thầy thuốc ưu tú; 13 bác sỹ chuyên khoa II

-04 huy chương quốc tế

- 06 bằng lao động sáng tạo

- 05 giải thưởng sáng tạo KHCN

- 01 nhà quản lý giỏi VN

- 01 nông dân xuất sắc toàn quốc

- 5 học sinh, sinh viên tiêu biểu, đạt giải thưởng cao toàn quốc

Trong số 120 người được tôn vinh lần này đa số đạt 01 tiêu chí, có một số đạt 02 tiêu chí như đồng chí Lầu Sáy Chứ, giám đốc Sở Y tế tỉnh( Bác sỹ chuyên khoa II, Huân Chương lao động hạng nhì). Đa số được tôn vinh một lần. Có một số phấn đấu đạt thêm tiêu chí mới, vinh dự được tôn vinh lần thứ hai như chị Lò Mai Cương, Trung tâm giáo dục thường xuyên tỉnh. Kỳ tôn vinh lần này chưa xuất hiện mới ngưòi đạt tiêu chí ở tầm anh hùng lao động hay tài năng trẻ như Ngô phi Long. Nhưng đã xuất hiện những nhân tố mới, gương mặt mới. Đó là Huân chương lao động hạng nhất(đồng chí Hoàng văn Chất, Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh). Xuất hiện phó giáo sư, đó là Tiến sỹ Phạm Văn Lực, trường Đại học Tây Bắc. Xuất hiện Huy chương vàng thế giới về thể thao đỉnh cao, đó là Lò Thị Tươi, Lò Thị Hoàng, Lò Thị Thanh, Trung tâm đào tạo, huấn luyện vận động viên thể thao tỉnh. Lần đâu tiên Sơn La có người đạt giải thưởng quả cầu vàng về nghiên cứu khoa học được vinh danh toàn quốc, được gặp chủ tịch nước cho cụm công trình sinh học, sinh thái học, nổi bật là công trình nghiên cứu nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên con tằm Việt Nam. Đó là thầy giáo Phạm Văn Anh, trường đại học Tây Bắc. Cũng lần đầu tiên, học sinh Sơn La đạt giải nhất về lĩnh vực khoa học máy tính cuộc thi KHKT cấp Quốc gia dành cho học sinh trung học năm 2015. Đó là hai em Phạm Tất Thành,Trần Minh Hoàng, học sinh lớp 12, trường THPT chuyên tỉnh Sơn La. Xin chúc mừng và chia vui với hai em đã được tuyển thảng vào trường đại học bách khoa danh giá. Hai em Nguyễn văn Tân, Phạm thị Hải, sinh viên ĐHTB đã đạt giải nhất giải thưởng tài năng khoa học trẻ Việt Nam năm 2015. Có một tin vui khác vừa cập nhật được. Đó là hai nhà sáng chế không chuyên của Sơn La, Quàng Văn Lư và Bùi Trung Hậu, Đài phát thanh truyền hình tỉnh từng đạt Giải nhì Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ III năm 2012 về sản phẩm máy cắt cỏ. Mới đây, ngày 12/5/2015, hai anh đã được Bộ KH&CN lựa chọn gặp mặt giao lưu lần đầu tiên các nhà sáng chế không chuyên tiêu biểu toàn quốc tại Hà Nội. Cũng lần lần đầu tiên Sơn La đã có tác giả tham gia chương trình nhà sáng chế trên VTV2, được giới thiệụ trên chương trình 7 ngày Công nghệ Việt Nam. Đó là anh Trịnh Ngọc Hạnh, xã Cò Nòi (Mai Sơn) đã sản xuất thành công chiếc máy tời nông sản chạy bằng động cơ xe máy. Sản phẩm của anh đã được đăng ký bằng sáng chế.

Chúng ta liệt chúc mừng những trí thức tiêu biểu, điển hình hình lao động sáng tạo và tài năng trẻ năm nay, đặc biệt chúc mừng những anh chị em đạt Danh hiệu cao, giải thưởng cao, học hàm, học vị cao, những anh chị em liên tiếp được tôn vinh lần thứ 2.

Kính thưa các quý vị.

Tuy đội ngũ trí thức tăng nhanh về số lượng, cơ cấu chuyển dịch tiến bộ, chất lượng được nâng lên, nhưng tỷ lệ trí thức so với dân số và lao động và tỷ lệ trí thức trình độ cao của Sơn La còn rất thấp, mới bằng 30-50% so với mặt chung của cả nước. Số trí thức, người lao động, học sinh, sinh viên đạt được tiêu chí tôn vinh chưa nhiều. Hiện nay, dân số toàn tỉnh có hơn 1 triệu 135 ngàn người, lực lượng lao động có gần 710 ngàn người. Trong đó, có 25 vạn hộ nông dân với 60 vạn lao động, trên dưới 1.000 doanh nghiệp, với trên 3 vạn công nhân, Các hộ kinh doanh công thương nghiệp có gần 02 vạn lao động. Cán bộ công chức có trên 2,5 ngàn, viên chức có trên 2,5 vạn, học sinh sinh viên có trên 3 vạn. Hàng năm mới có trên dưới 100 người đủ tiêu chí tôn vinh là còn ít.

Còn nhiều giải thưởng, danh hiệu cấp toàn quốc mà trí thức, doanh nhân, công nhân, nông dân, thanh niên, phụ nữ, học sinh, sinh viên Sơn La chưa đạt được hoặc mới có rất ít người đạt và mới đạt ở mức thấp. Năng lực nghiên cứu, sáng tạo, hàm lượng trí tuệ, chất xám trong sản phẩm hàng hoá, dịch vụ và cả nền kinh tế còn nhiều hạn chế.

Trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo và tài năng trẻ hiện có cần được phát huy, xứng đáng với danh hiệu đã đạt được. Đồng thời phấn đấu ngày càng có thêm nhiều người đạt tiêu chí trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo và tài năng trẻ, đạt nhiều thành tích hơn, đạt các giải thưởng cao hơn, danh hiệu cao hơn, khen thưởng cao hơn, vinh dự lớn hơn. Thông qua đó, thúc đẩy phong trào lao động tạo, nâng cao hàm lượng trí tuệ, chất xám trong công việc, sản phẩm, cống hiến nhiều hơn cho sự nghiệp xây dựng Sơn La hướng tới nền kinh tế tri thức vì mục tiêu dân giàu, tỉnh mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, chuyển từ tỉnh phát triển khá trong khu vực miền núi phía Bắc trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực Trung du và miền núi phía bắc, trở thành trung tâm của Tiểu vùng Tây Bắc.

Đội ngũ trí thức phát huy trí tuệ, bản lĩnh, tâm huyết, hoàn thành tốt và xuất sắc chức trách nhiệm vụ ở mọi vị trí công tác: Lãnh đạo, quản lý, nghiên cứu, tham mưu, tư vấn, phản biện, tác nghiệp chuyên môn, nghiệp vụ…Tiếp tục ra sức học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, nâng cao học vị, học hàm. Ra sức làm việc sáng tạo, cống hiến, trở thành những con người tài năng thực sự. Nâng cao chất lượng và hiệu quả nghiên cứu, ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ KHCN, tích cực tham gia và đạt nhiều giải thưởng KHCN Việt Nam, Hội thi sáng tạo kỹ thuật, tăng số người đạt giải cao cấp tỉnh và cấp toàn quốc. Tăng số nữ trí thức đạt giải thưởng phụ nữ sáng tạo, giải thưởng KOVA. Tăng số trí thức nhận bằng Lao động sáng tạo. Phấn đấu có sản phẩm, giải pháp công nghệ được công nhận tiến bộ kỹ thuật, có người được cấp bằng phát minh, sáng chế, được Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ chí Minh về KHCN. Tăng số lượng Nhà giáo ưu tú, Thầy thuốc ưu tú, phấn đấu có Nhà giáo nhân dân, Thầy thuốc nhân dân. Tích cực tham gia các tổ chức hội trí thức, cùng chung tay xây dựng Liên hiệp các hội KH&KT trở thành ngôi nhà chung của trí thức Khoa học Công nghệ.

Người lao động ( công nhân, nông dân…) phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, tích cực tham gia Hội thi sáng tạo kỹ thuật và đạt giải cấp tỉnh, cấp toàn quốc. Tăng số thanh niên, công nhân, nông dân đạt giải thưởng, danh hiệu cao, được vinh danh toàn quốc. Tăng số nhà khoa học “chân đất”, phấn đấu có người được cấp bằng phát minh, sáng chế, có công nhân đạt danh hiệu bàn tay vàng hội thi quốc gia, quốc tế.

Doanh nhân: Tăng số người thành lập được doanh nghiệp, xây dựng được thương hiệu bằng sản phẩm sáng tạo của chính mình. Từng bước phát triển có thêm doanh nghiệp KHCN. Tăng số doanh nhân đạt giải thưởng và các danh danh hiệu, được vinh danh tiêu biểu toàn quốc và khu vực.

Học sinh, sinh viên: ra sức học tập sáng tạo, tu dưỡng đạo đức để tài năng trẻ xuất hiện ngày càng nhiều, tương lai sẽ trở thành trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo. Tham gia có hiệu quả các kỳ thi học sinh giỏi và thi chuyên đề cấp tỉnh, cấp quốc gia, chương trình đường lên đỉnh Olympia, phấn đấu có thủ khoa các trường đại học, tiếp tục xuất hiện học sinh giỏi khu vực và quốc tế. Tham gia tích cực Cuộc thi sáng tạo TTN, NĐ và đạt giải cao cấp tỉnh, cấp toàn quốc và cấp khu vực, quốc tế. Phấn đấu xuất hiện những Ngô phi Long mới, đem vinh dự về cho tổ quốc và tỉnh nhà.….

Kính thưa các quý vị.

Để thực hiện được mục tiêu trên, đòi hỏi bản thân đội ngũ trí thức, người lao động và học sinh, sinh viên phải nỗ lực phấn đấu cao hơn nữa;

Liên hiệp các hội KH&KT cùng các ngành chức năng, trường đại học có trách nhiệm tăng cường phối hợp tổ chức các phong trào, các sân chơi tri thức, vận động thi đua tham gia sâu rộng hơn, có các hình thức tôn vinh kịp thời hơn. Thu hút trí thức là con em Sơn La đang công tác khắp mọi miền hướng về cội nguồn, có hình thức hợp tác, liên kết với địa phương.

Đồng thời, cần được Tỉnh tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, phát hiện, bồi dưỡng, khen thưởng, trọng dụng tài năng.

Chúng ta tin tưởng, phong trào trí thức và động sáng tạo tỉnh Sơn La sẽ ngày càng phát triển.

Kính chúc anh chị em trí thức tiêu biểu, điển hình lao động sáng tạo và các tài năng trẻ tiếp tục phấn đấu sáng tạo. Còn nhiều danh hiệu và giải thưởng cao hơn, vinh dự lớn hơn đang chờ đón các bạn.

Kính chúc tất cả các quý vị sức khoẻ hạnh phúc, thành công./

Trân trọng cảm ơn./.