HỘI THẢO KHOA HỌC MỐI QUAN HỆ GIỮA TRỒNG CÂY ĂN QUẢ VỚI NGHỀ NUÔI ONG MẬT TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH SƠN LA

Ngày 25/5/2023, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật phối hợp với Hội Khoa học Kinh tế và Hội ngành nghề nông nghiệp, nông thôn tỉnh tổ chức Hội thảo khoa học “Mối quan hệ giữa trồng cây ăn quả với nghề nuôi ong mật trên địa bàn tỉnh Sơn La”. Bà Phạm Thị Hà – Chủ tịch Liên hiệp Hội, Ông Bùi Minh Sơn – Chủ tịch Hội Khoa học kinh tế và Ông Nguyễn Thế Luận – Phó Chủ tịch Hội ngành nghề nông nghiệp, nông thôn tỉnh chủ trì hội thảo. Dự hội thảo có đại diện lãnh đạo Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Ban Tuyên Giáo tỉnh uỷ, Ban Dân vận tỉnh uỷ, các sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Khoa học và Công nghệ, Công thương, các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh, Trường Đại học Tây Bắc, Liên minh hợp tác xã, Chi cục trồng trọt và bảo vệ thực vật, Trung tâm khuyến nông tỉnh và một số hội thành viên; đại diện các hợp tác xã, hộ trồng cây ăn quả, cây cà phê và nuôi ong mật trên địa bàn tỉnh.

Với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đã mang đến cho Sơn La lợi thế về phát triển cây ăn quả. Đến năm 2023, toàn tỉnh có 84.784 ha cây ăn quả, sản lượng quả ước đạt 451.779 tấn, tăng 28% so với năm 2022... có nhiều loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như: Xoài tròn Yên Châu, cam Phù Yên, nhãn Sông Mã, Táo mèo (sơn tra), bơ, mận hậu Mộc Châu, mận tam hoa Sơn La, Na Mai Sơn. Tỉnh có trên 20.000 ha cây cà phê, được trồng nhiều ở các huyện Mai Sơn, Thuận Châu và thành phố Sơn La. Rừng Sơn La phong phú nhiều loài cây, trong đó có rất nhiều loài cây ra hoa hàng năm như hoa Ban, hoa Dẻ, hoa Thồ lộ, hoa Thàn mát...; có trên 6.000 ha cây cao su đang phát triển. Ngoài ra còn có hoa cỏ lào, hoa ngô, hoa cỏ kim, hoa ngải cứu rừng... suốt 4 mùa đều có hoa nở. Đây là những lợi thế và tiềm năng rất lớn đối với nghề nuôi ong mật của tỉnh.

Tiến sĩ Vũ Quang Giảng - Trưởng Khoa Nông Lâm, Trường Đại học Tây Bắc tham luận tại hội thảo

Hiện toàn tỉnh có 48 chi hội nuôi ong mật (2.132 hội viên) với 81.740 đàn, trong đó đàn ong ngoại là 59.700, đàn ong nội là 22.037. Toàn tỉnh đã có 7 HTX và cơ sở sản xuất kinh doanh mật ong (Mộc Châu 2, Mai Sơn 2, Thuận Châu 01, Sông Mã 1, Quỳnh Nhai 01 HTX nuôi ong nội), có 39 hội viên trong các HTX sử dụng nhãn hiệu tập thể Ong Mật Sơn La, 15 hội viên và chủ cơ sở sản xuất kinh doanh sử dụng nhãn hiệu OCOP, 3 hội viên đạt chuẩn OCOP 4*. Tổng sản lượng mật ong trên địa bàn tỉnh Sơn La trong 5 năm trở lại đây từ (2018 – 2022) dao động từ 3.200 đến 3.500 tấn/năm; Sản lượng phấn hoa đạt khoảng 200 đến 230 tấn/năm; Sản lượng sáp ong đạt từ 230 – 250 tấn/năm. Giá trị từ mật ong và các phụ phẩm từ ong khoảng 230 – 250 tỉ đồng/năm. Hàng năm có khoảng từ 1.200 – 1.500 tấn mật chất lượng cao (từ hoa nhãn, hoa rừng, hoa cỏ lào, hoa cỏ kim) đạt tiêu chí cơ bản theo tiêu chuẩn TCVN 12605:2019. Mẫu mã sản của phẩm nghề nuôi ong ngày càng phong phú đa dạng, và tham  gia xúc tiến thương mại tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh, được đánh giá rất cao. Mật ong Sơn La được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng chứng nhận nhãn hiệu tập thể năm 2014 và được công nhận một trong những sản phẩm OCOP từ năm 2019.

Các đại biểu trao đổi bên lề hội thảo

Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay việc trồng cây ăn quả, nhất là cây ăn quả chất lượng cao trong quá trình chăm sóc, đặc biệt thời điểm ra hoa đậu quả đã sử dụng nhiều biện pháp kỹ thuật nhằm cho cây đậu quả được nhiều, hiệu quả hơn đã có sử dụng chất hóa học. Điều này có thể làm giảm hoặc có gây ảnh hưởng nhiều đến ong đi tìm hoa hút mật, lấy phấn, giảm sự thụ phấn tự nhiên cho cây ăn quả, đặc biệt là các cây cần thụ phấn chéo, có hoa đực và hoa cái riêng biệt. Mặt khác, khi phun thuốc hóa học trong chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho cây cũng rất dễ ảnh hưởng đến chất lượng đàn ong và các sản phẩm từ ong. Bên cạnh đó, do nhà làm vườn chưa nhận thức đúng vai trò của ong mật đối với thụ phấn, nâng cao sản lượng cho cây ăn quả dẫn đến những xung đột đối với nhà nuôi ong.

Để giải quyết vấn đề xung đột giữa các bên dựa trên những căn cứ khoa học, tại hội thảo các đại biểu đã thông tin, thảo luận, phân tích làm rõ rõ mối quan hệ biện chứng giữa trồng cây ăn quả và vấn đề nuôi ong mật trên địa bàn để có các khuyến nghị, khuyến cáo xác đáng và khoa học, tạo ra sự đồng thuận, hợp tác cùng phát triển kinh tế xanh, bền vững giữa trồng cây ăn quả và nuôi ong mật như: Khái quát thực trạng tình hình nuôi ong mật trên địa bàn tỉnh hiện nay; thuận lợi, khó khăn trong duy trì, phát triển đàn ong, chất lượng sản phẩm từ ong mật; những xung đột lợi ích có thể xảy ra giữa người nuôi ong mật với người sản xuất nông nghiệp nói chung, người trồng cây ăn quả nói riêng; Hoạt động nuôi ong của hộ gia đình và việc di chuyển đàn ong đến các vùng trồng cây ăn quả trong mùa vụ ra hoa, thụ phấn; ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp nói chung, trồng cây ăn quả nói riêng đến chất lượng đàn ong và sản phẩm ong mật; Mối quan hệ lợi ích giữa trồng cây ăn quả và nghề nuôi ong mật từ góc nhìn kinh tế phát triển xanh, bền vững; Vấn đề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hiện nay trong sản xuất nông nghiệp; những ảnh hưởng có thể sảy ra, ngăn cản đến côn trùng nói chung, ong mật nói riêng trong thụ phấn cho cây; Khái quát về thực trạng trồng,chế biến, tiêu thụ cây cà phê của tỉnh; những yếu tố thuận lợi, khó khăn trong mùa ra hoa, đậu quả; Vai trò của ong mật đối với cây trồng, giải pháp khuyến khích sử dụng ong mật thụ phấn cho cây trồng ở tỉnh Sơn La.

Qua hội thảo, Ban Tổ chức sẽ tổng hợp các ý kiến đề xuất, kiến nghị của các đại biểu để xây dựng báo cáo đề xuất những cơ chế, chính sách phù hợp nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế, đảm bảo hài hoà lợi ích giữa trồng cây ăn quả và nuôi ong mật, hướng tới phát triển nông nghiệp xanh, bền vững , góp phần thức hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV “Thúc đẩy tăng trưởng xanh; xây dựng tỉnh Sơn La phát triển nhanh và bền vững; trở thành trung tâm phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của vùng Tây Bắc”.

                                                                                   Hải Thành

Một số hình ảnh tại Hội thảo

Ông Nguyễn Thế Luận – Phó Chủ tịch Hội ngành nghề nông nghiệp, nông thôn tỉnh báo cáo tại Hội thảo

Ông Cà Văn Chiu – Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Khoa học Kinh tế tỉnh tham luận tại hội thảo

Ông Vương Văn Hải – Chủ tịch Hội Cà phê tỉnh Sơn La tỉnh tham luận tại hội thảo

Ông Đào Huy Danh – Phó Tưởng phòng BVTV, Chi cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật tham luận tại hội thảo

Ông Nguyễn Văn Lành – Chi hội nuôi ong Mai Sơn phát biểu tại hội thảo