HỘI KHUYẾN HỌC TỈNH SƠN LA-CHẶNG ĐƯỜNG 5 NĂM NHÌN LẠI
Trong 5 năm của nhiệm kỳ 2016-2021, công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập tại tỉnh Sơn La đã nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền; các ban, ngành, đoàn thể chung tay phối hợp; được đông đảo nhân dân các dân tộc tin tưởng, nhiệt tình tham gia, đồng lòng ủng hộ và cùng thực hiện. Khuyến học đã trở thành phong trào của toàn dân, toàn xã hội. Đảng, Chính phủ ngày càng quan tâm đến công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập: Ngày 10/5/2019, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Kết luận 49-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 11/CT/TW của Bộ Chính trị khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Kế hoạch 162-KH/TU ngày 04/10/2019 về thực hiện Kết luận 49-KL/TW ngày 10/5/2019 của Ban Bí thư; Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 281/QĐ-TTg ngày 20/2/2014 phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng đến năm 2020 đã tạo cho hệ thống Hội Khuyến học các cấp một luồng sinh khí mới, một bước phát triển mới. Tuy còn có nhiều khó khăn, đặc biệt từ năm 2019 đến nay, tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng không nhỏ tới công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập của các cấp hội, đặc biệt là tại các xã khó khăn, song, các cấp hội đã có những sáng tạo phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn,trở ngại; đoàn kết, đồng lòng phấn đấu hoàn thành tốt những nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội Hội Khuyến học tỉnh Sơn La lần thứ IV, nhiệm kỳ 2016-2021 đã đề ra và đang tích cực chuẩn bị tâm thế tiếp cận môi trường công nghệ số đang phát triển mạnh mẽ hiện nay. Nhìn lại chặng đường 5 năm qua,Ban Chấp hành Hội Khuyến học tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp với các cấp hội vừa làm vừa rút kinh nghiệm, vưa kiểm tra, giám sát để đạt được những kết quả rất đáng trân trọng:
1. Các cấp hội đều đã chủ động, kịp thời trong công tác tham mưu, tư vấn cho cấp ủy, chính quyền. Chất lượng công tác tham mưu đáp ứng yêu cầu chỉ đạo của cấp trên, phù hợp với thực tế và có tính khả thi cao, được cấp ủy, chính quyền tin tưởng, các cấp, các ngành đánh giá cao và đồng tình ủng hộ, trong đó nổi bật là các nội dung: Tổng kết 10 năm (2007-2017) thực hiện Chỉ thị 11-CT/TW ngày 13/04/2007 của Bộ Chính trị khóa X “về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập” trên địa bàn tỉnh Sơn La (Báo cáo số 288-BC/TU ngày 01/11/2017); tham mưu với UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo công tác khuyến học, khuyến tài trên địa bàn tỉnh (Kế hoạch số 37/KH-UBND ngày 17/3/2016 về xây dựng các mô hình học tập và nguyên tắc đánh giá công nhận các mô hình học tập trên địa bàn tỉnh Sơn La giai đoạn 2016-2020; Công văn số 1815/UBND-TH ngày 14/6/2016 của UBND tỉnh Sơn La chỉ đạo các huyện cấp kinh phí cho Hội Khuyến học triển khai thực hiện đề án 281; Kế hoạch số 253/KH-UBND ngày 31/12/2019 về triển khai thực hiện Kế hoạch 162-KH/TU ngày 04/10/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy). Có sự vào cuộc của các cấp ủy, chính quyền nên phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập đã được triển khai thuận lợi, nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc xây dựng xã hội học tập, giáo dục thường xuyên và việc học tập suốt đời của người lớn trong cán bộ và nhân dân đã được nâng lên đáng kể.
2. Công tác xây dựng và phát triển tổ chức, hội viên được thực hiện thường xuyên liên tục. Trong nhiệm kỳ 2016-2021 hoàn thành việc xây dựng tổ chức hội trong trong khối các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và đang tiếp tục đẩy mạnh phát triển tổ chức hội trong khối các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp... Đến nay, toàn tỉnh có 12 hội khuyến học huyện, thành phố; 204 hội khuyến học xã, phường, thị trấn; 28 hội khuyến học, ban khuyến học trực thuộc Tỉnh hội (Lực lượng vũ trang; trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp; các cơ quan tỉnh); 3.606 chi hội khuyến học; 417 ban khuyến học khối cơ quan cấp huyện, xã (trong số chi hội khuyến học có 1584 chi hội khuyến học tổ, bản vùng thấp; 828 chi hội khuyến học bản vùng cao; 334 chi hội khuyến học dòng họ; 87 chi hội khuyến học doanh nghiệp). Tổng số hội viên toàn tỉnh là 320.489; trong đó có 46.017 hội viên là đảng viên; 85.684 hội viên ở vùng cao. Tỷ lệ hội viên so với dân số đạt 26%, cao hơn 6% so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ V của Hội Khuyến học Việt Nam, cao hơn 2% so với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội IV, Hội Khuyến học tỉnh Sơn La.
3. Triển khai thực hiện thắng lợi Quyết định 281/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Đề án "đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng giai đoạn 2012-2020" và thí điểm xây dựng mô hình "Công dân học tập" . Các mô hình học tập của tỉnh Sơn La đều đạt và vượt chỉ tiêu Đề án 281 đề ra: Gia đình học tập đạt 73,6% (vượt 3,6%); Cộng đồng học tập đạt 85,5% (vượt 25,5%); Đơn vị học tập đạt 80,7% (vượt 20,7%); Dòng họ học tập đạt 70,2% (vượt 20,2%); Cộng đồng học tập cấp xã đạt 58,3%. Sau khi thực hiện thành công Đề án 281, các cấp hội khuyến học tỉnh Sơn La lại bắt tay ngay vào triển khai thí điểm xây dựng mô hình "Công dân học tập" theo chỉ đạo của Trung ương Hội. Hội Khuyến học tỉnh Sơn La đã tổng kết thí điểm, rút ra nhiều điều bổ ích và có những đóng góp tích cực với Trung ương hội trong việc xây dựng hoàn chỉnh Bộ Tiêu chí "Công dân học tập" để trình Thủ tướng Chính phủ.
4. Công tác Thông tin tuyên truyền luôn được quan tâm hàng đầu và đã được tổ chức tốt, bằng nhiều hình thức phong phú, với các biện pháp thiết thực, cụ thể trong suốt cả nhiệm kỳ, góp phần quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ IV, nhiệm kỳ 2016-2021 của Hội, cụ thể: Hội phối hợp với Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh mở chuyên mục “Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập” trên sóng Phát thanh truyền hình tỉnh thời lượng 10 phút vào tối thứ Sáu hàng tuần. Mỗi năm có hàng trăm tin, bài, phóng sự về khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập được phát trên Đài Phát thanh và Truyền hình, trên các mạng lưới truyền thanh; được đăng trên các báo, tạp chí Trung ương và địa phương. Trong nhiệm kỳ đã tổ chức 01 Hội diễn văn nghệ khuyến học; 01 Hội thi cán bộ khuyến học giỏi; 03 cuộc thi về “tìm hiểu về khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”; thi viết về “Gương sáng khuyến học”; thi ảnh về “Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”. Cuốn Thông tin Khuyến học xuất bản 3 tháng 1 số. Xây dựng 205 tấm pa nô, 130 khẩu hiệu vượt đường về chủ đề khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập tại 12 huyện, thành phố trong toàn tỉnh. Biên soạn cuốn “Tài liệu thông tin tuyên truyền phổ biến về xã hội học tập”, gồm 21 câu hỏi hỏi - đáp; in đĩa CVD có hình ảnh minh họa, bằng 2 thứ tiếng (tiếng Mông, tiếng Thái) làm tài liệu tuyên truyền cho cơ sở. Có thể nói, công tác thông tin tuyên truyền đã làm thay đổi, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, của cán bộ và nhân dân các dân tộc trong toàn tỉnh về khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; là yếu tố quan trọng làm nên thành công của Hội Khuyến học tỉnh Sơn La.
5. Vận động xây dựng và quản lý sử dụng Quỹ khuyến học: Các cấp hội đều có nhiều cố gắng, tích cực, năng động vận động từ các lực lượng xã hội, các nhà hảo tâm ủng hộ, đóng góp xây dựng quỹ với nhiều hình thức. Đã vận động Quỹ học bổng “Vòng tay đồng đội”, Quỹ học bổng “Phú Mỹ Hưng”, Quỹ học bổng “Lá xanh”, Quỹ khuyến học Việt Nam, Tập đoàn Vingroup, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh ủng hộ Quỹ hoặc trao học bổng theo địa chỉ. Tiêu biểu là Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) trong suốt 7 năm qua với thông điệp “Khi triệu ước mơ nhỏ cần một nghĩa cử lớn” đã liên tục phối hợp với ngành Giáo dục và Hội khuyến học mỗi năm trao 1.180 xuất học bổng “Vì em hiếu học”, mỗi xuất 01 triệu đồng. Quỹ Khuyến học của tỉnh luôn có số dư trên 500.000.000 đồng. Năm 2019, thành lập thêm “Quỹ học bổng Tô Hiệu”. Quỹ mang tên Liệt sĩ Tô Hiệu là thể hiện lòng biết ơn Nhà cách mạng Tô Hiệu và các chiến sỹ cách mạng nhà tù Sơn La, với mục đích tăng cường giáo dục truyền thống cách mạng cho tuổi trẻ và các thế hệ học sinh Sơn La. “Quỹ học bổng Tô Hiệu” được đông đảo các cơ quan, doanh nghiệp, các đồng chí lãnh đạo, các gia đình, các nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh ủng hộ. Từ khi thành lập quỹ hoạt động tốt, đến nay số dư quỹ là 1,7 tỷ đồng. Quỹ khuyến học các huyện, thành phố đều tăng theo từng năm. Năm 2019 quỹ khuyến học toàn tỉnh bình quân đạt 7.500 đồng/người. Đến cuối nhiệm kỳ này (năm 2021) bình quân đạt 24.038 đồng/người, thấp hơn bình quân toàn quốc 6.471 đồng/người.
6. Vận động người lớn tham gia học tập thường xuyên, học tập suốt đời và góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng: Việc vận động toàn xã hội học tập thường xuyên, học tập suốt đời là một nhiệm vụ xuyên suốt, liên tục hằng năm của hội khuyến học các cấp. Trong nhiệm kỳ 2016-2021, nhiệm vụ này tập trung vào đối tượng người lớn và ở vùng nông thôn. Ở địa bàn này người lớn rất cần được học mà hệ thống giáo dục chính quy khó có thể đáp ứng được. Nhu cầu học tập của đối tượng này chủ yếu là những vấn đề cụ thể, thực tế, phục vụ cho sản xuất, kinh doanh và đời sống hàng ngày. Các trung tâm học tập cộng đồng đang từng bước đáp ứng nhu cầu này. Trong 5 năm đã mở được 1806 lớp cho 150.747 lượt người học, gồm: các lớp khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cây trồng trên đất dốc, sửa chữa máy nông nghiệp, chăn nuôi gia súc, gia cầm, phòng chống dịch bệnh, đặc biệt là phòng chống ứng phó với dịch covid hiện nay... Ở một số phường, xã trong tỉnh gần đây đã mở ra một cách làm khá mới mẻ, là xây dựng các nhà văn hóa bản, tổ dân phố thành các trung tâm học tập cộng đồng, đáp ứng nhu cầu học tập của cộng đồng dân cư trong bản, tổ dân phố.
7. Tổ chức các chương trình và kế hoạch phối hợp với các cơ quan, đoàn thể, các lực lượng xã hội: Hội Khuyến học tỉnh đã ký kết chương trình phối hợp xây dựng xã hội học tập với 14 ban, ngành, cơ quan, đơn vị (Sở Giáo dục và Đào tạo; Sở Thông tin và Truyền thông; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh; Liên đoàn Lao động; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Hội Liên hiệp Phụ nữ; Hội Cựu giáo chức; Hội Người cao tuổi; Hội Người mù, Hội Nông dân...). Hội Khuyến học các huyện, thành phố đã ký kết với 72 cơ quan, ban, ngành cấp huyện. Các đơn vị đã ký kết đều đã thực hiện tốt chương trình phối hợp. Các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp có chuyển biến tốt về nhận thức, có sự tham gia cụ thể, thiết thực vào hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập
8. Công tác nghiên cứu khoa học phục vụ khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập là một điểm sáng của Hội Khuyến học tỉnh Sơn La, được Trung ương hội đánh giá là có những nét độc đáo, sâu sắc. Trong nhiệm kỳ đã hoàn chỉnh biên soạn cuốn “Tài liệu Bồi dưỡng Nghiệp vụ cán bộ khuyến học tỉnh Sơn La”, làm tài liệu tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ hàng năm cho cán bộ khuyến học các cấp. Nhằm nâng cao nhận thức, cung cấp nghiệp vụ cần thiết cho cán bộ khuyến học các cấp và hội viên. Đã tổ chức thành công 03 cuộc hội thảo về “Kinh nghiệm xây dựng, đánh giá, công nhận gia đình, dòng họ, cộng đồng đạt chuẩn danh hiệu học tập”; về “Tư tưởng Hồ Chí Minh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp về khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập” và “50 năm thực hiện Di chúc của Bác Hồ về khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”. Các cuộc hội thảo đều được các nhà khoa học có uy tín, các Giáo sư, Tiến sĩ của một số cơ quan Trung ương, trường đại học, viện nghiên cứu tham gia và đánh giá là có chất lượng tốt. Trong nhiệm kỳ đã tổ chức nghiên cứu 2 đề tài khoa học cấp ngành. Một đề tài về: Kết hợp các tiêu chí mô hình "cộng đồng học tập" cấp xã với các tiêu chí xây dựng nông thôn mới; một đề tài về: Công tác khuyến học trên địa bàn vùng cao tỉnh Sơn La. Cả 2 đề tài đều đã được nghiệm thu, kết luận là đạt yêu cầu.
9. Hội Khuyến học các cấp đã làm tốt công tác kiểm tra, đi sâu vào kiểm tra việc xây dựng, củng cố tổ chức hội; việc xây dựng các mô hình học tập, xây dựng phong trào học tập thường xuyên, học tập suốt đời trong cộng đồng dân cư. Trung bình mỗi năm một lần Tỉnh hội đều có đoàn đến khảo sát, kiểm tra đối với 12 hội khuyến học huyện, thành phố. Hội khuyến học huyện, thành phố cũng đã làm tốt công tác kiểm tra, hướng dẫn đối với hội khuyến học cấp xã. Qua kiểm tra đã kịp thời phát hiện nét mới, những việc làm thể hiện sự sáng tạo của cơ sở để nhân rộng. Đồng thời cũng kịp thời giải đáp những vướng mắc, uốn nắn những sai sót, phổ biến, hướng dẫn cách làm và nhiệm vụ cần triển khai.
Trong nhiệm kỳ đã chuẩn bị chu đáo và tổ chức thành công Hội nghị giao ban công tác khuyến học 9 tỉnh cụm Tây Bắc, tại huyện Quỳnh Nhai. Tổ chức 2 đợt học tập trao đổi kinh nghiệm cho các đối tượng là cán bộ chủ chốt hội khuyến học huyện, thành phố với các tỉnh miền núi vùng Đông Bắc, Hội Khuyến học tỉnh kết nghĩa Long An và một số tỉnh miền Nam, miền Trung (năm 2019). Qua học tập, trao đổi cho thấy công tác khuyến học mỗi tỉnh đều có những nét riêng rất đáng để học tập và áp dụng. Cán bộ khuyến học của Sơn La được mở mang tầm nhìn về cách làm khuyến học, mở mang tầm nhìn về quê hương đất nước, học tập được nhiều kinh nghiệm hay, bổ ích về áp dụng triển khai xây dựng phong trào tại địa phương. Các đợt đi học tập thành công tốt đẹp, thiết thực, có tác dụng tốt, như một cuộc tập huấn thực tế sinh động và bổ ích.
10. Công tác Thi đua - Khen thưởng: Các cấp hội khuyến học toàn tỉnh đã khen thưởng 8.481 tập thể; 456.150 lượt đối với gia đình, dòng họ, cộng đồng; khen thưởng 1.298 giáo viên dạy giỏi các cấp; khen thưởng và hỗ trợ học bổng cho 106.873 lượt cho đối tượng là học sinh giỏi, học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn vượt khó học tập tốt. Các cấp hội khuyến học Sơn La được Trung ương Hội tặng 25 cờ thi đua xuất sắc; 135 Kỷ niệm chương; 298 Bằng khen; UBND tỉnh tặng 1 cờ thi đua xuất sắc, 20 Bằng khen; UBMTTQ Việt Nam tỉnh và các sở, ngành, đoàn thể, tổ chức hội cấp tỉnh tặng hàng trăm Bằng khen, Giấy khen; UBND huyện, thành phố tặng trên 3000 Giấy khen cho cán bộ, hội viên khuyến học các cấp. Hội Khuyến học tỉnh tặng 5760 Giấy khen và phần thưởng cho 298 trường đạt chuẩn quốc gia; cho cán bộ hội viên có thành tích xuất sắc trong hoạt động, học sinh vượt khó học giỏi, các tập thể và cá nhân đạt giải các cuộc thi và hội diễn.
5 năm xây dựng và phát triển của sự nghiệp khuyến học cả nước nói chung, tỉnh Sơn La nói riêng, tổ chức hội khuyến học đã phát triển sâu rộng khắp các tầng lớp, các vùng miền, ăn sâu bám rễ trong cộng đồng nhân dân các dân tộc toàn tỉnh. Hoạt động khuyến học đã định hình, phong trào khuyến học đã đi vào tiềm thức người dân, gần gũi trong đời sống hàng ngày của các cộng đồng dân cư. Mô hình xã hội học tập đã và đang rõ nét trong xã hội, mô hình công dân học tập bắt đầu được hình thành. Hội Khuyến học tỉnh Sơn La được cấp ủy, chính quyền tin tưởng, quan tâm; được Trung ương Hội đánh giá là tỉnh có hoạt động sáng tạo, năng động, có những nét độc đáo và xếp vào tốp dẫn đầu cả nước. Có thể đánh giá, Hội Khuyến học Sơn La đã thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội lần thứ IV, nhiệm kỳ 2016-2021, ghi dấu một mốc son đẹp kỷ niệm 20 năm xây dựng và trưởng thành của sự nghiệp khuyến học tỉnh Sơn La./.
Minh Nguyệt