Những vấn đề đặt ra trong công tác tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX, liên hiệp HTX tại tỉnh Sơn La hiện nay
Những vấn đề đặt ra trong công tác tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX, liên hiệp HTX tại tỉnh Sơn La hiện nay
NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG CÔNG TÁC TẬP HUẤN, BỒI DƯỠNG NGUỒN NHÂN LỰC CHO CÁC HTX, LIÊN HIỆP HTX TẠI TỈNH SƠN LA HIỆN NAY
Ngoài sự hỗ trợ của các cấp chính quyền và Liên minh HTX Việt Nam về chính sách đất đai, vay vốn tín dụng, liên kết chuỗi, chế biến và bao tiêu sản phẩm, vấn đề quan trọng nhất hiện nay là phải nâng chất lượng cán bộ lãnh đạo cũng như lao động chuyên môn của các HTX. Từ đó mới thực sự nâng cao được chất lượng hoạt động sản xuất và hiệu quả kinh doanh của các HTX một cách bền vững.
Trước đây, đa phần cán bộ lãnh đạo HTX đều là những “lão nông tri điền”, nên những kiến thức họ có được đúc rút kinh nghiệm từ trong thực tế lao động và sản xuất. Khi hình thành các hợp tác xã, họ trở thành nhà quản lý “tay ngang”. Từ điều hành hoạt động HTX đến quản lý chặt chẽ về con người, thực hiện đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ cho các xã viên trong HTX... và bước đầu đội ngũ lãnh đạo “nông tri điền” còn nhiều ngỡ ngàng và thiếu sót.
Trong khi với nền kinh tế thị trường hiện nay, để chèo lái “con thuyền” HTX đi đến đích, người đứng đầu đóng vai trò quan trọng. Tuy nhiên trên thực tế, trình độ của đội ngũ cán bộ HTX hiện nay ở tỉnh ta còn thấp, cần phải được đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Bởi trong thực tế cho thấy, kinh tế tập thể hoạt động mạnh, chủ yếu lệ thuộc khá nhiều vào năng lực trình độ và nhiệt tình của đội ngũ cán bộ.
Mặc dù bộ máy quản lý HTX đã được tổ chức gọn nhẹ, giảm được chi phí quản lý nhưng đa phần các HTX đều đứng trước khó khăn do lực lượng cốt cán phần đông đã lớn tuổi, nguồn lực kế thừa thiếu. Chỉ một số HTX hoạt động có hiệu quả nên thu hút được đội ngũ trẻ, có trình độ như HTX thương mại - dịch vụ. Việc bố trí cán bộ, trong đó đặc biệt là cán bộ quản lý HTX phi nông nghiệp, ở nhiều địa phương thường không ổn định. Những cán bộ có năng lực, trình độ sau thời gian công tác tại HTX lại luân chuyển, “rút” tới vị trí làm việc khác hoặc dùng các HTX làm “bàn đạp” để vươn lên, dẫn đến việc đội ngũ cán bộ và tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX xáo động, lúng túng và kém hiệu quả.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các HTX, cần sự chung tay, phối hợp chặt chẽ của cơ quan chủ quản; các ban, ngành quan tâm đầu tư chiều sâu để vực dậy kinh tế HTX phát triển tương xứng với các ngành kinh tế khác, góp phần vào sự phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn. Đặc biệt, cần điều chỉnh kịp thời một số chính sách về vốn, đất đai, quyền lợi bảo hiểm xã hội của xã viên và người lao động ở các HTX.
Trong bối cảnh hiện nay, để tổ chức sản xuất, kinh doanh đạt hiệu quả chỉ có kinh nghiệm không chưa đủ, mà người cán bộ quản lý phải có trình độ chuyên môn mới xây dựng được các phương án hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả. Từ khó khăn đó, để nâng cao trình độ năng lực cho cán bộ HTX chỉ còn cách là chọn những người có tâm huyết, được xã viên tín nhiệm bầu vào ban quản trị, sau đó tiếp tục cử đi đào tạo.
Tham mưu UBND tỉnh ban hành các kế hoạch tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực hàng năm (gồm tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho HTX, Liên hiệp HTX tại các phường, thị trấn và tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX, Liên hiệp HTX tại địa bàn các xã xây dựng Nông thôn mới). Kết quả, từ năm 2017 đến 30/7/2020, tổ chức 04 lớp cho HTX, Liên hiệp HTX tại các phường, thị trấn; 43 lớp tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX, được bồi dưỡng kiến thức cơ bản về: Bản chất, vai trò, nguyên tắc hoạt động của HTX, liên hiệp HTX; các kỹ năng cần thiết trong quá trình điều hành HTX về quản trị nhân sự, tài chính, đàm phán, thương thảo ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm; hướng dẫn xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, tham gia các chuỗi tiêu thụ và quảng bá các sản phẩm nông sản; hướng dẫn công tác kiểm soát hoạt động của HTX, liên hiệp HTX đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ theo Luật HTX năm 2012... Ngoài ra, học viên còn đi tham quan các mô hình HTX sản xuất nông nghiệp tiêu biểu tại các tỉnh: Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Bình.
Hiện nay nhiều HTX, Liên hiệp HTX sau tập huấn, tham quan học tập kinh nghiệm đã chuyển biến mạnh mẽ trong khâu quản lý, điều hành, chú trọng công tác kiểm soát và kế toán; mạnh dạn đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh gắn với các sản phẩm nông sản của tỉnh; chủ động kết nối với các doanh nghiệp, công ty, các đơn vị HTX trong và ngoài tỉnh để liên kết theo chuỗi giá trị nâng cao chất lượng đầu vào và đầu ra cho sản phẩm. Chủ động liên kết, ký kết hợp đồng cung ứng tiêu thụ sản phẩm; nâng cao khả năng tiếp cận vốn và các chính sách hỗ trợ của Trung ương và của tỉnh; chủ động kê khai mã số thuế, mở tài khoản HTX theo quy định.
Tuy nhiên, có một thực trạng, dù hầu hết cán bộ các HTX đều đã qua đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng nhưng chất lượng hoạt động của nhiều HTX chưa theo kịp xu thế phát triển của nền kinh tế thị trường, tích luỹ nội bộ HTX còn khó khăn; nhiều cán bộ HTX còn thiếu quá nhiều kiến thức về pháp luật, quản lý kinh tế, quản trị doanh nghiệp, văn hoá doanh nghiệp, trình độ ngoại ngữ, tin học...
Bên cạnh đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ HTX vừa qua cũng chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu thực tế. Trong khi nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của cán bộ quản lý các HTX ngày càng tăng mà những yếu tố quan trọng để cấu thành công tác tổ chức đào tạo cán bộ của tỉnh nhà vẫn chưa đủ điều kiện đáp ứng được.
Một số giải pháp khắc phục trong công tác tác tập huấn, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho các HTX, Liên hiệp HTX:
Khảo sát và tiến hành đào tạo những kiến thức thực tiễn cần thiết cho cán bộ HTX, không theo hình thức “đánh trống ghi tên”. Đặc biệt, phải xác định đối tượng đào tạo; thời gian đào tạo phải đảm bảo học viên thu thập đủ kiến thức để trang bị cho việc vận dụng với thực tiễn hoạt động của HTX phù hợp từng địa phương. Không tập huấn theo hình thức ngắn ngày, rời rạc.
Cần có được nguồn kinh phí; tranh thủ nguồn lực và điều kiện của địa phương; giáo viên phải là các trưởng phòng sở, ngành liên quan có thực tiễn; các bài giảng phải tạo được hiệu ứng tích cực, tạo sự sôi nổi, tranh luận từ thực tế, giáo viên chỉ là người tổng hợp và tháo gỡ vướng mắc cho học viên chứ không chỉ giảng theo giáo trình.
Vì vậy, để phát triển kinh tế tập thể, kinh tế HTX thì quan trọng là đội ngũ cán bộ HTX phải mạnh và để đội ngũ này thực sự đáp ứng được nhu cầu công việc thì công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ HTX nên được xác định là công tác thường xuyên liên tục, cần được Nhà nước quan tâm, tỉnh cần có chính sách ưu đãi hơn nữa.
Đồng thời, các cấp, ngành cần tích cực vào cuộc hơn nữa và coi đào tạo bồi dưỡng cán bộ HTX là nòng cốt để củng cố phát triển kinh tế tập thể, đặc biệt ở khu vực nông thôn và là nòng cốt trong xây dựng nông thôn mới. Liên minh HTX-DNNQD tỉnh, một mặt cũng cần chủ động đổi mới, tìm những cách thức đào tạo, tập huấn sâu sát, phù hợp với thực tiễn, nhu cầu của địa phương, của cán bộ HTX; mặt khác cũng cần nâng cao chất lượng, số lượng đội ngũ giảng viên... nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của cán bộ quản lý các HTX đang ngày càng tăng.
Hoàng Ánh Thêu – Trường Chính trị tỉnh