GS, VS Vũ Tuyên Hoàng - Nhà khoa học suốt đời gắn bó với nông nghiệp, nông thôn và nông dân
Nhân 80 năm Ngày sinh GS-VS Vũ Tuyên Hoàng
(2-12-1938-- 2-12-2018)
-------------------------------------
GS, VS VŨ TUYÊN HOÀNG - NHÀ KHOA HỌC SUỐT ĐỜIGẮN BÓ VỚI NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN VÀ NÔNG DÂN

Ảnh:Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng. (Nguồn:khoahocthoidai.vn)
Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng là một trong những nhà khoa học nông nghiệp hàng đầu của Việt Nam.
Giáo sư là tác giả lý thuyết của hai hệ thống gen trong cây lúa, tác giả của các giống lúa mới chịu hạn, chịu úng, giàu prôteein và một số giống cây ăn quả.
Từ năm 1978 đến khi mất, Giáo sư đã có hơn 50 công trình được công nhận cấp quốc gia bao gồm: các giống lúa mới thâm canh (Xuân số 2, NN 75-6…), các giống lúa chịu hạn (CH 5, CH 133), các giống lúa chịu ngập úng đầu tiên trên thế giới (U 14, U 17…), các giống lúa thâm canh có hàm lượng prôtêin trong gạo cao (10,5 - 11%) đầu tiên trên thế giới như P4, P6…, các giống khoai lang mới (số 8, KB 1).
Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng cũng là người đưa ra quy trình kỹ thuật trồng khoai tây bằng hạt; chọn tạo các giống rau quả mới bằng phương pháp sử dụng ưu thế lai: dưa chuột, cà chua, các giống táo mới như H 12, H 32, đào vàng, đào muộn…; tạo giống ổi trắng số 1; lai tạo giống vịt mới Bạch Tuyết…
Giáo sư còn xây dựng các quy trình kỹ thuật thâm canh, gieo thẳng lúa ở phía Bắc Việt Nam ; thâm canh lúa ở đồng bằng sông Cửu Long. Giáo sư còn dành nhiều thời gian nghiên cứu cho chuyển một số giống lúa mùa trồng vụ chiêm sang vụ đông xuân, tạo ra cơ sở khoa học kỹ thuật cho vụ lúa đông xuân mới ở Bắc Việt Nam (1961-1966).
Giáo sư rất coi trọng việc đào tạo, dìu dắt các cán bộ khoa học trẻ. Nhiều người đã được Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng trực tiếp hướng dẫn nghiên cứu và đã đạt được học vị tiến sĩ và sau đó, được phong giáo sư, phó giáo sư; không ít người đã trở thành cán bộ lãnh đạo trong các cơ quan Nhà nước.
Với 200 công trình khoa học đã công bố, Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng đã nhận được Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ năm 2000; Giải thưởng Lúa thế giới lần thứ nhất năm 1998; Giải nhất Giải thưởng sáng tạo khoa học công nghệ VIFOTEC năm 1997. Giáo sư còn được Đảng và Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng ba, nhì và hạng nhất, Huân chương chống Mỹ cứu nước hạng ba.

Hìnhảnh Giáo sư gắn bó với cây lúa
Giáo sư sinh ngày 2-12-1938, tại Hà Nội. Thân phụ là nhà văn Vũ Ngọc Phan, nguyên quán làng Mộ Trạch, xã Tân Hồng, huyện Bình Giang, di cư về Bắc Ninh năm đời, mẹ là nữ sĩ Hằng Phương, cả hai đều là những trí thức tiên tiến lúc sinh thời.
Tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp I Hà Nội và Đại học Nông nghiệp Hoa Nam, Trung Quốc (năm 1960), Giáo sư giảng dạy tại Đại học Nông nghiệp I Hà Nội. Năm 1969, ông đi nghiên cứu sinh tại Liên Xô (trước đây) và nhận học vị Phó Tiến sĩ (Tiến sĩ) Sinh học vào năm 1973 và Tiến sĩ khoa học về Nông nghiệp năm 1977.
Ông nhận học hàm Giáo sư năm 1983 và được bầu là Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học Nông nghiệp Liên Xô năm 1988, Viện sĩ Viện Hàn lâm Nông nghiệp Liên bang Nga năm 1991, Viện sĩ Viện Hàn lâm khoa học thế giới thứ ba năm 1994, Viện sĩ, Người sáng lập Viện Hàn lâm khoa học ASEAN năm 2005.
Năm 1978 - 1999, ông giữ chức vụ Viện trưởng Viện cây lương thực và cây thực phẩm.
Từ năm 1989 đến 1993, ông là Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp kiêm Viện trưởng Viện Di truyền Nông nghiệp.
Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng là Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa V, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI, VII, VIII; đại biểu Quốc hội khóa VIII, XI và XII; Ủy viên Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội; Ủy viên Hội đồng chính sách Khoa học Công nghệ quốc gia.
Giáo sư còn là Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam từ năm 1986; Chủ tịch Hội đồng Trung ương Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam khóa IV (1999 - 2004), khóa V (2004 - 2009); Phó Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức Hữu nghị Việt Nam; Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản (1988 - 2008); Chủ nhiệm Chương trình Khoa học Kỹ thuật Nhà nước về Cây lương thực (1978 - 1995); Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Ngoài 200 công trình khoa học kỹ thuật đã đăng tải trên báo chí, Giáo sư còn cho xuất bản nhiều tuyển tập, sách về khoa học kỹ thuật nông nghiệp.
Cùng với các hoạt động sáng tạo khoa học kỹ thuật, Giáo sư còn có những sáng tác về văn học nghệ thuật mang bản sắc riêng. Các tác phẩm văn học nghệ thuật của ông gồm có: tập thơ Thời gian (2001) và 20 tập thơ in chung; 400 bài tản văn đăng trên tạp chí Thế giới mới (1996-2004); tập 1 Tản mạn đường dài (2003) và có dự kiến in tiếp 3 tập tản văn nữa…Ông còn vẽ chân dung, phong cảnh đăng tải trên một số tạp chí và tham gia một số triển lãm mỹ thuật.
Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng là một nhà khoa học có kiến thức sâu rộng trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật và khoa học xã hội nhân văn.
Dưới cái vẻ bề ngoài thư sinh bình dị, Giáo sư là một con người tư duy bay bổng sắc sảo, giàu trí tưởng tượng, nhưng lại hướng tới thực tiễn một cách kiên trì, bền bỉ.
Với bản lĩnh của một nhà lãnh đạo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam gần suốt hai nhiệm kỳ, Giáo sư Vũ Tuyên Hoàng đã tập hợp và phát huy đội ngũ các nhà trí thức khoa học công nghệ trên con đường đất nước đổi mới và hội nhập quốc tế.
Giáo sư đã từ trần ngày 26-2-2008, tại Bệnh viện Hữu nghị Hà Nội. Thi hài được an táng tại Nghĩa trang Mai Dịch, Hà Nội.
Là nhà khoa học suốt đời gắn bó với nông nghiệp, nông thôn và nông dân, nhà hoạt động chính trị - xã hội xuất sắc, nhà văn, nhà thơ, nhà báo, hoạ sĩ tài ba, Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng ra đi, đã để lại niềm thương tiếc lớn trong giới trí thức khoa học - công nghệ và bà con nông dân nước ta.
Gần 50 năm hoạt động khoa học, Giáo sư đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta.
Nguyễn Xuyến