Năng lượng tái tạo: Cơ hội tăng tốc xanh cho Việt Nam

Việt Nam đẩy mạnh năng lượng tái tạo, không chỉ để giảm phát thải mà còn để nắm bắt cơ hội phát triển kinh tế xanh, thu hút đầu tư và tạo sinh kế bền vững.

Trong bức tranh toàn cầu đầy biến động vì biến đổi khí hậu, Việt Nam đang cho thấy bước chuyển mình rõ nét khi chọn năng lượng tái tạo làm một trong những trụ cột phát triển. Những vùng nắng gió tưởng chừng khô cằn ở miền Trung, Tây Nguyên giờ đây đã trở thành nơi sản sinh ra hàng triệu kilowatt điện sạch mỗi ngày. Từ một quốc gia phụ thuộc nhiều vào nhiên liệu hóa thạch, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong khu vực về chuyển đổi năng lượng.

 Ảnh minh họa.

Sự vào cuộc mạnh mẽ của cả Nhà nước và khối tư nhân đã mở ra một chu kỳ phát triển mới, nơi điện mặt trời, điện gió không còn là "công nghệ thử nghiệm" mà trở thành ngành kinh tế thực sự. Các doanh nghiệp trong nước ngày càng làm chủ hơn về công nghệ, lắp đặt, vận hành, góp phần giảm chi phí và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Tín hiệu tích cực còn đến từ những thay đổi chính sách đang được hoàn thiện theo hướng ổn định và minh bạch hơn. Quy hoạch điện VIII với định hướng ưu tiên năng lượng tái tạo là một thông điệp rõ ràng cho thấy cam kết của Việt Nam trong việc giảm phát thải, đồng thời tạo nền tảng thu hút đầu tư lâu dài. Việc khuyến khích mô hình điện mặt trời áp mái, hỗ trợ lưới điện thông minh cũng mở ra cơ hội để mỗi hộ gia đình, mỗi doanh nghiệp có thể chủ động tham gia vào quá trình chuyển đổi năng lượng.

Cùng với đó, Việt Nam đang tích cực hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, tiếp cận công nghệ mới và huy động tài chính xanh. Những thỏa thuận về chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) hay các cam kết tại COP28 không chỉ mang ý nghĩa chính trị mà thực sự mở đường cho những dự án lớn có tầm vóc quốc tế.

Điện gió ngoài khơi, điện mặt trời quy mô lớn, và thậm chí điện sinh khối – tất cả đang tạo nên một hệ sinh thái năng lượng tái tạo đầy triển vọng. Nếu được triển khai đồng bộ, những nguồn năng lượng này không chỉ tạo ra dòng điện xanh mà còn mang theo hàng loạt cơ hội kinh tế, xã hội.

Tại nhiều địa phương, các dự án năng lượng sạch đã trở thành cú hích cho hạ tầng giao thông, logistics và dịch vụ đi kèm. Nơi từng chỉ có nông nghiệp nhỏ lẻ, nay hình thành các khu công nghiệp xanh, nhà máy sản xuất thiết bị năng lượng, kéo theo công ăn việc làm cho người dân địa phương. Việc phát triển năng lượng tái tạo không hề tách rời khỏi sinh kế – mà trái lại, đang mở rộng cơ hội tiếp cận công bằng cho các cộng đồng nông thôn.

Về môi trường, việc giảm phát thải không khí, giảm phụ thuộc vào than đá, dầu khí đồng nghĩa với chất lượng sống được cải thiện rõ rệt. Những vùng trước đây ô nhiễm vì nhiệt điện than, giờ có thể định hướng lại theo hướng kinh tế xanh, thân thiện hơn với thiên nhiên.

Cộng đồng quốc tế cũng ghi nhận nỗ lực của Việt Nam khi thực hiện những bước đi cụ thể trong lộ trình trung hòa carbon. Không ít tổ chức tài chính, quỹ đầu tư lớn đã cam kết đồng hành cùng Việt Nam, từ đó giúp giảm áp lực ngân sách và tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn ưu đãi.

Ở cấp doanh nghiệp, xu hướng "xanh hóa chuỗi cung ứng" đang thúc đẩy các nhà máy sản xuất đầu tư điện mặt trời mái nhà, giảm phát thải để đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường quốc tế. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh mà còn mở rộng khả năng xuất khẩu, đặc biệt sang thị trường châu Âu – nơi yêu cầu nghiêm ngặt về xuất xứ carbon.

Năng lượng tái tạo không còn là khái niệm xa vời, mà đã trở thành nền tảng cho một nền kinh tế mới – kinh tế xanh, tuần hoàn và bền vững. Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá, không chỉ trong khu vực mà trên toàn cầu. Với quyết tâm chính trị rõ ràng, sự đồng hành của khu vực tư nhân và hỗ trợ từ quốc tế, con đường đi tới tương lai năng lượng sạch là hoàn toàn khả thi.

Cần sự kiên định trong chính sách, sự minh bạch trong điều hành và sự lắng nghe cộng đồng để đảm bảo mọi bước phát triển đều đặt con người và môi trường làm trung tâm. Khi đó, năng lượng tái tạo không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà thực sự là động lực thay đổi tương lai Việt Nam.

                                                                 Theo kinhtemoitruong.vn

GT: Nguyễn Thu Phương