Hiệu quả từ Mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất chế biến chè xuất khẩu đang được nhân rộng trên địa bàn tỉnh Sơn La
Hiệu quả từ Mô hình trình diễn kỹ thuật sản xuất chế biến chè
xuất khẩu đang được nhân rộng trên địa bàn tỉnh Sơn La
Xây dựng các mô hình trình diễn kỹ thuật chế biến chè nhằm chứng minh hiệu quả và tính khả thi khi áp dụng kỹ thuật, máy móc, công nghệ mới, đồng thời trình bày các bước áp dụng kỹ thuật và triển vọng nhân rộng mô hình tới các đơn vị, cơ sở sản xuất chè từng bước nâng cao chất lượng, giảm giá thành, nâng cao tính cạnh tranh cho sản phẩm xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Sơn La.
Ảnh Hội nghị trình diễn kỹ thuật chế biến chè tại Công ty Chè Mộc Châu
Là một trong những đơn vị sản xuất, chế biến chè lớn trong tỉnh, những năm trước đây, Công ty Chè Mộc Châu sử dụng phương pháp chế biến bằng lò sấy trực tiếp rất tốn nhiên liệu, khi vò, sấy búp chè tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao của than nên sản phẩm hay bị cháy, vụn nát, nước chè bị đỏ. Vì vậy, yêu cầu nâng cao chất lượng sản phẩm luôn được Công ty quan tâm được sự tư vấn của Trung tâm khuyến công cùng với quyết tâm đổi mới công nghệ cuối năm 2015, Công ty đã quyết định đầu tư công nghệ sao lăn định hình chè qua hệ thống cấp hơi nóng có thiết bị cảm biến nhiệt. Trung tâm Khuyến công và tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh hỗ trợ xây dựng mô hình kỹ thuật sản xuất và chế biến chè xanh chất lượng cao (Supper Green), với tổng vốn đầu tư xây dựng mô hình trên 1 tỷ đồng. Trong đó, kinh phí khuyến công quốc gia hỗ trợ 350 triệu đồng mua máy móc thiết bị hoàn thiện mô hình, tổ chức hội nghị giới thiệu mô hình, chi phí quản lý, kiểm tra, giám sát, còn lại là do doanh nghiệp tự bỏ vốn. Nhờ đầu tư công nghệ sao lăn định hình chè đã giúp doanh nghiệp giảm nhiên liệu sấy chè từ 1,3 kg than/kg chè xuống còn 0,8 kg than/kg chè, năng xuất tăng 30% thời gian sao chè giảm được 18 đến 24h/mẻ. Bên cạnh đó, do chủ động được lượng nhiệt giúp cánh chè xoăn gọn, màu nước xanh hơn, giảm thể tích khi đóng gói, giảm cước vận chuyển xuất khẩu, chất lượng chè được nâng cao. Qua đó, giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu của những thị trường khó tính, cải thiện thu nhập công nhân và người dân trồng chè.
Công nghệ cũ máy sào đốt nhiệt trực tiếp qua vỏ quả lô cho ra sản phẩm chè không đồng đều, tỷ lệ chè vụn, cháy rất cao, tốn 1,3 – 1,4 kg than/kg chè khô;
Hệ thống sao lăn định hình bằng hơi nóng có cảm biến nhiệt
Hệ thống lò cấp hơi nhiệt
Các cơ sở sản xuất chế biến chè trên địa bàn tỉnh đã đến dự hội nghị trình diễn, đồng thời đề xuất năm 2016 khuyến công tục hỗ trợ để các cơ sở áp dụng nhân rộng mô hình, đổi mới công nghệ và kỹ thuật chế biến đã trình diễn. Năm 2016, Trung tâm tiếp tục hỗ trợ 800 triệu đồng cho 4 doanh nghiệp, gồm HTX Nông nghiệp Đoàn Kết (Mộc Châu), Doanh nghiệp tư nhân Châu Tứ (Mộc Châu), Doanh nghiệp tư nhân Mộc Sương được hỗ trợ máy móc tiên tiến trong sản xuất chè Ô long cao cấp và chè túi nhúng xuất khẩu (Mộc Châu); HTX sản xuất kinh doanh và Dịch vụ tổng hợp Bình Thuận (Thuận Châu) ứng dụng công nghệ sản xuất và chế biến chè xanh chất lượng cao. Tuy nhiên nguồn hỗ trợ từ ngân sách chiếm tỷ lệ rất thấp so với mức đầu tư của cơ sở sản xuất, nhưng là động lực thúc đẩy các cơ sở áp dụng kỹ thuật sản xuất tiên tiến, nâng cao chất lượng, hạ giá thành, tăng tính cạnh tranh cho sản phẩm, từ đó nâng cao thu nhập cho người lao động, duy trì sản xuất chè bền vững;
Nhìn chung, các đề án trên được triển khai thực hiện đúng theo nội dung và tiến độ đề ra, các đơn vị thụ hưởng đã chủ động đầu tư kinh phí thực hiện các hạng mục đầu tư của đề án, đưa các thiết bị hỗ trợ vào vận hành sản xuất tạo ra sản phẩm năng suất, chất lượng đáp ứng nhu cầu thị trường. Về doanh số bán chè tăng chưa cao (khoảng 3-5%) so với trước khi áp dụng khoa học kỹ thuật công nghệ mới, nhưng đã mang lại hiệu quả rõ rệt từ việc hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị trong sản xuất chè chất lượng cao cùng với quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP đã giúp cho các cơ sở sản xuất sản phẩm nâng cao năng lực, phát triển sản xuất xây dựng hệ thống tri xuất nguồn gốc sản phẩm, xây dựng thương hiệu chè Mộc Châu và cho từng cơ sở chế biến đáp ứng thị trường thời kỳ hội nhập thương mại quốc tế. Số lượng chè xuất khẩu thông qua hợp đồng trực tiếp đã tăng lên. Giá thành giảm trên 15% (phần giảm này nhà máy, cơ sở sản xuất sử dụng tăng 13% giá chè búp tươi cho người trồng chè và áp dụng sản xuất nguyên liệu sạch, an toàn đây là hiệu quả mang tính phát triển bền vững phù hợp với thị trường tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài nước.Hiệu quả đồng bộ đó là đòi hỏi tất cả các cơ sở chế biến chè đều phải áp dụng công nghệ sào lăn định hình đưa đến sản phẩm chè khô trên địa bàn tỉnh Sơn La có chất lượng cao hơn. Hàng năm để sản xuất chè, chế biến chè đã giảm được lượng nhiên liệu hóa thạch (than đá) không nhỏ với trên 6.000 tấn chè thương phẩm đã giảm được khoảng 3.000 tấn than/năm. Đây cũng là hiệu quả trong việc sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên, giảm phát thải khí CO ra môi trường. Tăng thu nhập cho nông dân trồng chè trên 10%. Đây là hiệu quả mà các cơ sở sản xuất chế biến chè và các cơ quan quản lý Nhà nước cần quan tâm hơn trong thời gian tới./.
Nguyễn Đình Phong
Giám đốc Trung tâm khuyến công và Tư Vấn Phát triển Công Nghiệp Sơn La