Dấu ấn sự kiện Bác Hồ và đoàn đại biểu Trung ương về thăm đồng bào Tây Bắc tại Sơn La
Dấu ấnsự kiệnBác Hồ và đoàn đại biểu Trung ương về thăm đồng bào
Tây Bắctại Sơn La
Bác Hồ và Đoàn công tác của Trung ương đã về thăm, nói chuyện với cán bộ, chiến sỹ và đồng bào các dân tộc Tây Bắc tại Khu tự trị Thái - Mèo, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La
Cách đây 60 năm, ngày 07/5/1959, nhân dịp kỷ niệm 5 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (07/5/1954-07/5/1959) và 4 năm thành lập Khu tự trị Thái – Mèo (07/5/1955-07/5/1959), Bác Hồ cùng đoàn đại biểu Chính phủgồm có: Đại tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Võ Nguyên Giáp, Thứ trưởng Bộ Tuyên truyền- nhà thơ Tố Hữu; Bác sĩ, Bộ trưởng Bộ Y tế Phạm Ngọc Thạch đã lên thăm đồng bào, cán bộ, bộ đội Tây Bắc tại Sơn La.
Sáng ngày 06/5/1959, cán bộ, nhân dân các dân tộc Tây Bắc đón Bác Hồ và đoàn đại biểu Chính phủ tại sân bay Nà Sản thuộc Châu Mai Sơn (nay thuộc xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn), sau đó đoàn đi thẳng lên Thuận Châu – thủ phủ Khu tự trị Thái – Mèo lúc bấy giờ. Chiều cùng ngày, Bác và đoàn đại biểu đi thăm khu triển lãm do Bảo tàng Khu tự trị Thái – Mèo. Thăm khu triển lãm: "Người chăm chú đến từng kết quả 4 năm của nhân dân và bộ đội Tây Bắc. Người chú ý đến từng kết quả đào tạo cán bộ dân tộc ít người, về văn hóa, giáo dục. Người xem rất kỹ các bảng chữ Mèo phiên âm theo chữ La tinh và chữ Thái thống nhất và rất quan tâm hỏi xem các chữ đó đã áp dụng trong các trường như thế nào, có được đông đảo quần chúng nhân dân các dân tộc công nhận hay không. Người cũng rất chú ý đến những công trình xây dựng của bộ đội ở Điện Biên Phủ, nơi cách đây năm năm là mồ chôn giặc Pháp và bây giờ từng ngày, từng giờ đổi mới để trở thành một thành phố giữ núi rừng Tây Bắc" (1]) Sáng ngày 07/5/1959, hơn một vạn đồng bào các dân tộc, bộ đội, cán bộ, công nhân, nhân viên, gia đình quân nhân, đại biểu cho trên 30 dân tộc của 17 châu trong Khu đã họp mít tinh kỷ niệm 5 năm chiến thắng Điện Biên phủ và chào mừng Bác Hồ cùng đoàn đại biểu Chính phủ. Nhiều bà con đốt đuốc đi cả đêm để kịp đến dự buổi mít tinh và được gặp Bác Hồ.
Trong không khí ấm áp của đại gia đình các dân tộc Tây Bắc, Bác Hồ thân mật nói chuyện với đồng bào. Người ân cần, thăm hỏi, khen ngợi đồng bào, bộ đội đã đoàn kết chặt chẽ với nhau, kháng chiến anh dũng bảo vệ bản mường, đại thắng giặc Pháp xâm lược, góp phần giành độc lập, tự do cho Tổ quốc. Thay mặt Đảng, Chính phủ, Người trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho quân và dân Khu tự trị Thái - Mèo về những thành tích trong kháng chiến và những tiến bộ trong hoà bình, đồng thời trao bức trướng: "Đoàn Kết - Thi đua - Thắng lợi" của nhân dân thủ đô Hà Nội gửi tặng nhân dân các dân tộc Khu tự trị.
Sau lễ mít tinh tại Thuận Châu, trên đường về, Bác Hồ cùng đoàn công tác viếng Nghĩa trang Gốc Ổi (nay là Nghĩa trang liệt sỹ Nhà tù Sơn La), thăm và nói chuyện với nhân dân châu Mường La và Mai Sơn.
Chiều ngày 07/5/1959, Bác và đoàn công tác về đến huyện Yên Châu. 7h30 phút sáng ngày 08/5/1959, cuộc mít tinh trọng thể của Đảng bộ, nhân dân huyện Yên Châu đón Người và đoàn công tác tại sân bản Khoóng, xã Chiềng An (nay là tiểu khu 5 thị trấn Yên Châu). Tại đây, Người đã căn dặn: «Khi trước đồng bào bị Tây áp bức, bây giờ không còn Tây nữa. Khi trước nhân dân không có ruộng, bây giờ nhờ có Đảng và Chính phủ, nhân dân tự đấu tranh có ruộng. Như thế là đời sống đồng bào đã có phần sung sướng. Nhưng muốn sung sướng hơn phải làm như thế nào? Phải sản xuất cho tốt. Muốn như thế phải làm thế nào? Phải cải tiến kỹ thuật. Phải cải tiến kỹ thuật cho đúng. Nhưng có việc phải làm trước hết là phải tổ chức tổ đổi công thật tốt rồi tiến lên hợp tác xã thật tốt..»(2]).Cả rừng người trật tự lắng nghe, rồi Bác cầm khèn bè (do Đảng bộ và nhân Yên Châu kính tặng) lên thổi và nói chuyện với nhân dân. Ngày 08/5/1959 Bác và đoàn công tác thăm và nói chuyện với cán bộ, nhân dân các dân tộc Mộc Châu. Tại đây Người đi thăm nông trường Mộc Châu, nói chuyện căn dặn cán bộ, chiến sỹ, công nhân nông trường. Cùng ngày, Bác đến Trung đoàn 280 thuộc Sư đoàn 335 Mộc Châu, một trong những đơn vị đầu tiên trong phong trào thi đua tiến nhanh vượt mức kế hoạch của quân đội ta. Sau khi nghe báo cáo thành tích của đơn vị, Bác đã biểu dương cán bộ, chiến sỹ trung đoàn, rồi tự tay ghi vào sổ vàng bốn câu thơ:
“Luôn luôn cố gắng
Khắc phục khó khăn
Tiến lên thật hăng
Làm tròn nhiệm vụ”
Khoảng 7h 30 phút, ngày 09/5/1959, cuộc mít tinh trọng thể chào mừng Chủ tịch Hồ Chí Minh và phái đoàn Chính phủ tại sân vận động Trung đoàn 673, Bác đã tự tay gắn Huân chương biểu dương thành tích chiến đấu giúp bạn của các trung đoàn bộ đội tình nguyện lên quân kỳ của Sư đoàn 335 (3]) Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng đoàn đại biểu Chính phủ lên thăm và nói chuyện với đồng bào các dân tộc Tây Bắc là một mốc son lịch sử của Tây Bắc nói chung và của Sơn La nói riêng. Cảm động trước tình yêu thương và sự quan tâm sâu sắc của Bác với đồng bào nhân dân các dân tộc Tây Bắc, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân Khu Tây Bắc nói chung và tỉnh Sơn La nói riêng luôn ghi lòng tạc dạ những lời chỉ dạy quý báu của Người, cùng đoàn kết quyết tâm thực hiện thắng lợi những điều Bác căn dặn.
Phạm Văn Tuấn
Bảo tàng tỉnh Sơn La
[1] Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Sơn La: Nhân dân các dân tộc Sơn La làm theo lời Bác, Nxb Chính trị quốc gia, HN 2005, tr 123 [2] Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Sơn La: Nhân dân các dân tộc Sơn La làm theo lời Bác, Nxb Chính trị quốc gia, HN 2005, tr 69, 70. [3] Tỉnh ủy Sơn La: Kỷ yếu Hội thảo “Dấu ấn lịch sử 60 năm Bác Hồ về thăm Tây Bắc (07/5/1959 - 07/5/2019), tr 239